وعده دادم که امشب درباره بحرانهای معنوی و اخلاقی در عصر حاضر عرایضی عرض بکنم.
ارزش نظری و ارزش عملی یک نظریه
ابتدا مقدمه کوتاهی عرض میکنم و آن این است که ارزش هر عقیدهای دوگونه است: یکی ارزش نظری و دیگر ارزش عملی. ارزش نظری یک عقیده یعنی میزان انطباق آن عقیده با حقیقت و واقعیت. ارزش نظری یک نظریه فلسفی یا اجتماعی یا جهانی و غیره، یعنی آیا این نظریه با واقعیت انطباق دارد یا ندارد؟ راه اینکه یک نظریه با واقعیت انطباق دارد یا ندارد، در مواردی تجربه و آزمایش و مشاهده است و در مواردی استدلالهای عقلانی.
مثلًا بطلمیوس گفته بود که زمین مرکز عالم است و افلاک بر یکدیگر محیطاند و گرد زمین میچرخند. بعد دانشمندان آمدند این نظریه را عوض کردند. «ارزش