میکند به دلیل اینکه یک ساعت پیش روی عدد 7 بود و اکنون روی عدد 8 است، و میدانید که اینجور نیست که چشم شما را غافل کرده و یکدفعه روی عدد 8 پریده است.

عالم در یک جریان دائم است. آن که حرکت جوهریه را ثابت کرده و آنها که حرکتهای دیگر را ثابت نمودهاند، ثابت کردهاند که چیزهایی که ما و شما آنها را به صورت اشیاء ساکن میبینیم عیناً مثل آب رودخانه است که به سرعت در حرکت میباشد ولی ما که از دور نگاه میکنیم خیال میکنیم ایستاده است. معنای اینکه یک شیء در حرکت است این است که هر مقدار از آن شیء در یک لحظه از زمان هست، در لحظه بعد نیست. اجزاء حرکت از یکدیگر مخفی هستند. در عین حال همین حرکتهای عالم با یک نظام مشخص است.

آیا « من » عوض می شود؟

میآییم سراغ بدن خودمان. بدن ما هم یک جریان دائم است، از سلولها گرفته تا اتمها و آن ذراتی که اتم راتشکیل میدهد. بعضی از سلولهای بدن دائماً میمیرند و بجای آنها سلولهای نو میآید. آنهایی هم که نمیمیرند، بدنشان دائماً در حال عوض شدن است؛ یعنی به نظر دقیق، حتی بدن یک ساعت پیش با بدن حالا فرق دارد.

قدما میگفتند بدن هفت سال یک بار عوض میشود. ولی با نظر دقیق، حتی بدنِ یک ساعت پیش عین بدن این ساعت نیست، تا چه رسد به بدن یک سال پیش. در یک آدمِ مثلًا هشتاد ساله، بدنِ هشتاد سال پیش تا حال به یک معنی آناً فآناً عوض شده، و اگر خیلی مصالحه بکنیم باید بگوییم چندین بار عوض شده است. ولی «من» چطور؟ آیا «من» عوض شده است؟ اگر سن من پنجاه سال باشد آیا منِ امروز همان من پنجاه سال پیش است واقعاً و حقیقتاً؟ یا اینکه من خیال میکنم من آن «من» هستم، آن «من» رفته و یک «من» دیگر آمده؟ پاسخ این است: بدن که طبیعت است دائماً در حال عوض شدن است ولی «من» تکامل و افزونی پیدا میکند اما عوض نمیشود و «من» دیگری بجای او نمیآید.

داستان بهمنیار و ابن سینا

این قضیه معروف است و در کتابهای خودمان نوشتهاند: بوعلی سینا شاگرد مبرّزی