معنای عرضه کردن چیست؟ معنای عرضه کردن این است که هر کمالی و هر فیضی از ناحیه خدا بر تمام مخلوقات عرضه میشود، فقط آن که استعداد دارد میپذیرد و آن که استعداد ندارد نمیپذیرد. میتوانید مثال بزنید به پیغمبری، به امامت، به علم و به هرچه که بخواهید. آیا این موهبت که نامش رسالت است، از طرف خداوند به بعضی از انسانها عرضه میشود و از بعضی دیگر مضایقه میشود؟

یعنی پیغمبری را به پیغمبر عرضه کردند پذیرفت، به من عرضه نکردند، اگر به من هم عرضه میکردند میپذیرفتم؟ یا نه، آن حقیقتی که نامش وحی است، رسالت است، نبوت است، یک حقیقتی است که از ناحیه خداوند هیچ گونه مضایقهای [در عرضه آن] نیست. آن حقیقت بر همه مخلوقات عرضه میشود، به سنگ هم اگر بتواند بپذیرد میدهند ولی سنگ نمیتواند بپذیرد، حیوان نمیتواند بپذیرد، انسانها هم نمیتوانند بپذیرند مگر افراد بخصوصی.

آن امانت هم که خدا میفرماید عرضه داشتیم، بر تمام مخلوقات عرضه کردند و هیچ کدام از مخلوقات نتوانستند آن را بپذیرند مگر انسان.

پس تا اینجا میفهمیم که در انسان یک استعدادی وجود دارد که در موجودات دیگر آن استعداد وجود ندارد. انسان چون استعداد آن را داشت به او داده شد.

مقصود از « امانت »

حالا آن امانت چیست؟ ما از خود همین کلمه یحْمِلْنَها میتوانیم بفهمیم چیست.

معلوم میشود یک امری است که به دوش گرفتنی است. البته جسمانی و مادی نیست ولی تحمل کردنی است. وقتی به اخبار و روایات مراجعه میکنیم میبینیم آن چیزی که تفسیر میکردهاند با همین معنی جور درمیآید. آن امانت چیست؟ گفتند تکلیف و وظیفه و قانون، یعنی اینکه زندگی انسان زندگیای باشد که او باید در پرتو تکلیف و وظیفه آن را صورت بدهد؛ یعنی برای او وظیفه معین کنند و او هم بار تکلیف، بار قانون، بار مسئولیت را به دوش بگیرد. و این همان چیزی است که در غیر انسان وجود ندارد؛ یعنی غیر انسان، همه مخلوقات و موجودات وظایفی را که انجام میدهند بدون تحمل مسئولیت است، روی اجبار و الزام است. تنها انسان است که میشود برای او قانون طرح کرد و او را مختار و آزاد گذاشت و به او گفت