اجتهاد و تفقّه در دین

فَلَوْلا نَفَرَ مِنْ کلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِیتَفَقَّهوا فِی الدّینِ وَ لِینْذِروا قَوْمَهُمْ اذا رَجَعوا الَیهِمْ لَعَلَّهُمْ یحْذَرونَ [1].

یکی از مفکرین عالم اسلامی در اعصار اخیر، اقبال لاهوری است. اقبال اهل هندوستان سابق و پاکستان جدید و در یک خاندان مسلمان پرورش یافته است. او تحصیلات جدید را طی کرده و در همان زمان از تحصیلات قدیم فی الجملهای بهرهمند بوده است ولی شور اسلامی را همیشه داشته، برعکس اکثر قریب به اتفاق محصلین ایرانی که یک حالت رنگ پذیری عجیبی نسبت به فرنگیها دارند. این مرد تحصیلات عالیهای در رشته فلسفه داشته و کتابها به زبان انگلیسی نوشته که همان کتابها برای مستشرقین جزء مدارک شمرده میشود. مرد بسیار باشور و از کسانی بوده است که شمّ اسلامی داشته و از آن حمایت کرده است که تنها اسلام است که میتواند دنیا را نجات بدهد، با اینکه خودش مرد متجددی بوده و از افکار امروز حداکثر آگاهی را داشته است. اشعار زیادی هم گفته است. حالا به این جهت کاری ندارم.