نمیشود که ما همین جوری زید را به عنوان مرجع بشناسیم. مسئله امامت و مرجعیت علمی که یک مقام خاصی است، در تاریخ اسلام همیشه وجود داشته است.

سخن آیت اللَّه بروجردی

یادم هست که مرحوم آیت اللَّه بروجردی همیشه این مطلب را گوشزد میکردند که:

دو مطلب است، این دو مطلب را از یکدیگر تفکیک بکنید، آنوقت اختلافات ما با سنیها حل میشود و به نفع ما هم حل میشود: یکی مسئله خلافت و زعامت، و دیگر مسئله امامت. در مورد خلافت و زعامت، ما میگوییم بعد از پیغمبر آن کسی که میبایست زمامدار میشد، حضرت امیر علیه السلام است. آنها میگویند نه، ابابکر است. این یک اختلاف. مسئله دیگر مسئله امامت است؛ یعنی ما تنها روی شأن زمامداری و حکومت پیغمبر بحث نمیکنیم، پیغمبر شأن دیگری هم داشت و آن اینکه پیغمبر بود و مبین احکام. ما این حساب را باید بکنیم که بعد از پیغمبر مرجع احکام کیست؟ یعنی قول چه کسی برای ما حجت است؟ بعد ایشان میگفتند که در بعضی از روایات، نص در این است که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: علی علیه السلام بعد از من خلیفه و زمامدار است. بعضی دیگر مطلب دیگری را علاوه میکنند، میگویند رسول اکرم فرمود: علی بعد از من مرجع احکام است. ما به سنیها میگوییم که ما یک بحثی با شما داریم راجع به زمامداری بعد از پیغمبر، ولی این موضوع گذشته است. نه حضرت علی وجود دارد که زمامدار باشد و نه ابوبکر. پرونده این موضوع را میبندیم و راکد میگذاریم. ولی یک مسئله دیگر هست و آن اینکه قول چه کسی بعد از پیغمبر حجت است؟ حدیث انّی تارِک فیکمُ الثَّقَلَینِ: کتابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتی [1] مقام مرجعیت علمی عترت را بیان میکند و آن امروز هم به درد ما میخورد، یعنی الآن ما باید در یاد گرفتن احکام ببینیم عترت چه گفته است. آیا پیغمبر گفته است که همانطور که قول من حجت است، بعد از من قول عترت من هم حجت است یا نه؟

بله، گفت. ما روی خلافت و زمامداری با شما بحث نمیکنیم اما این مسئله روز را باید عمل کنیم. ما چرا خودمان را سر موضوع زمامداری خسته کنیم؟ البته ما عقیده