برخوردار است، احیاناً انگیزههایش هیچگونه رنگ مادی و طبیعی ندارد، حق بهرهگیری مشروع از نعمتهای خدا به او داده شده است ولی در برابر خدای خودش وظیفهدار است.

ضدّ ارزش ها

در عین حال، همین موجود در قرآن مورد بزرگترین نکوهشها و ملامتها قرار گرفته است:

او بسیار ستمگر و بسیار نادان است [1].

او نسبت به پروردگارش بسیار ناسپاس است [2].

او آنگاه که خود را مستغنی میبیند طغیان میکند [3].

او عجول و شتابگر است [4].

او هرگاه به سختی بیفتد و خود را گرفتار ببیند ما را در هر حال (به یک پهلو افتاده و یا نشسته و یا ایستاده) میخواند؛ همینکه گرفتاری را از او برطرف کنیم گویی چنین حادثهای پیش نیامده است [5].

او تنگچشم و ممسک است [6].

او مجادلهگرترین مخلوق است [7].

او حریص آفریده شده است [8].

اگر بدی به او رسد جزع کننده است و اگر نعمت به او رسد بخل کننده است [9].