نقش تاریخی پیامبران

آیا پیامبران نقشی مثبت یا منفی در حرکت تاریخ داشتهاند یا بکلی فاقد نقش بودهاند؟ اگر نقشی داشتهاند چه نقشی بوده است؟ مثبت بوده یا منفی؟

اینکه پیامبران نقش مؤثری در تاریخ داشتهاند و مردمی بیاثر و نقش نبودهاند، حتی از طرف مخالفان دین و مذهب جای انکار نیست. پیامبران در گذشته مظهر یک قدرت عظیم ملی بودهاند. قدرتهای ملی در گذشته (در مقابل قدرتهای ناشی از زر و زور) منحصر بوده به قدرتهای ناشی از گرایشهای خونی و قبیلهای و میهنی که سران قبائل و سرداران ملی مظهر آن به شمار میرفتهاند، و دیگر قدرتهای ناشی از گرایشهای اعتقادی و ایمانی که پیامبران و ارباب ادیان مظهر آن به شمار میرفتهاند.

در این که پیامبران با پشتوانه نیروی مذهبی قدرتی بودهاند سخنی نیست؛ سخن در جهت عملکرد این نیروست. اینجاست که نظریات مختلف ابراز شده است.

الف. گروهی معمولًا در آثار و نوشتههای خود با یک صغرا و کبرای ساده مدعی میشوند که نقش پیامبران منفی بوده است، به این بیان که: جهتگیری پیامبران جهتگیری معنوی و ضد دنیایی بوده است؛ محور تعلیمات پیامبران انصراف از دنیا و توجه به آخرت، پرداختن به درون و رها ساختن برون، گرایش به ذهنیت و گریز ازعینیت بوده است؛ از این رو همیشه نیروی دین و مذهب و پیامبران که مظهر این