نیروی مرموزی که در درونشان هست به سوی مقصدشان کشیده میشوند. این نیرو همان است که از آن به «هدایت الهی» تعبیر میشود. قرآن کریم از زبان حضرت موسی نقل میکند که به فرعون زمان خویش گفت:

پروردگار ما همان است که به هر موجودی آن آفرینشی که شایسته آن بود عنایت کرد و سپس آن را در راه خودش هدایت نمود [1].

جهان ما جهانی هدفدار است؛ یعنی در درون موجودات، کششی به سوی هدف کمالیشان موجود است و هدفداری همان هدایت الهی است.

کلمه «وحی» در قرآن کریم مکرر به کار رفته است. شکل استعمال این کلمه و موارد مختلف استعمال آن نشان میدهد که قرآن آن را منحصر به انسان نمیداند، در همه اشیاء و لااقل در موجودات زنده ساری و جاری میداند؛ از این رو در مورد زنبور عسل به «وحی» تعبیر میکند. چیزی که هست درجات وحی و هدایت برحسب تکامل موجودات متفاوت است.

عالیترین درجه وحی همان است که به سلسله پیامبران میشود. این وحی بر اساس نیازی است که نوع بشر به هدایتی الهی دارد که از طرفی بشر را به سوی مقصودی که ماورای افق محسوسات و مادیات است و خواه ناخواه گذرگاه بشر خواهد بود راهنمایی نماید، و از طرف دیگر نیاز بشر را در زندگی اجتماعی که همواره نیازمند به قانونی است که تضمین الهی داشته باشد برآورد. قبلًا در بحث «مکتب، ایدئولوژی» نیاز بشر را به یک ایدئولوژی کمالبخش، و ناتوانی او را برای تنظیم و تدوین ایدئولوژی صحیح روشن کردیم.

پیامبران به منزله دستگاه گیرندهای هستند که در پیکره بشریت کار گذاشته شده است. پیامبران افراد برگزیدهای هستند که صلاحیت دریافت این نوع آگاهی را از جهان غیب دارند. این صلاحیت را خدا میداند و بس. قرآن کریم میفرماید: