خواندن. دیدم وقت مردم دارد بیهوده تلف میشود. برای اینکه به جای این کار بیهوده مردم را وادار به تلاوت قرآن کنم، آمدم این حدیث را از زبان پیغمبر گفتم؛ اینکه عیبی ندارد!.

دیگری میآید برای فلان مقصد یک خواب جعل میکند و فکر میکند با این خواب مردم را هدایت میکند. آیا این کارها درست است که انسان برای هدف مقدس، از وسایل نامقدس استفاده کند؟ نه، این کار غلط است.

این مطلب قبلًا در ذهن خودم مکرر آمده بود، همین امروز که باز تفسیر المیزان را در همین زمینه مطالعه میکردم دیدم ایشان [1] ادب تبلیغ نبوت را که از قرآن استنباط کردهاند- که بهطور کلی چه آدابی را همه انبیاء و از جمله رسول اکرم رعایت میکردند- از جمله همین مطلب را ذکر کردهاند که هرگز انبیاء در سیره و روش خودشان، برای رسیدن به حق از باطل استفاده نمیکنند، برای رسیدن به حق هم از خود حق استفاده میکنند.

آیا داستانهای قرآن حقیقت ندارد؟

بعضی از مصریها راجع به برخی قصص قرآن یک حرف مفتی زدهاند- که گاهی در کلمات غیر مصریها هم دیده میشود- که فلان داستان در تواریخ دنیا پیدا نشده است. خوب، پیدا نشده باشد. مگر تمام قضایایی که در دنیا واقع شده در کتب تاریخ هست؟! کتب تاریخی که ما الآن داریم، از حدود سه هزار سال پیش است؛ یعنی از حدود هزار و چهارصد سال پیش از دوره اسلام به این طرف میشود گفت تاریخ دنیا تا حدی روشن است. از آن جلوتر اصلًا ما تاریخ درستی در دنیا نداریم. از چهار، پنج هزار سال قبل به آن طرف را اساساً میگویند ازمنه ماقبل تاریخ.

بعضیها راجع به برخی از قصص قرآن گفتهاند که قرآن هدفش مقدس است؛ قصص را نقل میکند برای پند و عبرت گرفتن. قرآن که کتاب تاریخ نیست که بخواهد وقایع نگاری کند؛ وقایع را برای پندها ذکر میکند. وقتی که هدف پند است، دیگر فرق نمیکند که آن واقعهای که نقل میکند واقعاً واقع شده باشد یا آن را به صورت یک داستان نقل کند که نتیجه بگیرد. مگر نیست که بسیاری از حکیمان دنیا