اگر این خلق و خوی تو نبود، اگر به جای این اخلاق نرم و ملایم اخلاق خشن و درشتی داشتی، مسلمانان از دور تو پراکنده میشدند؛ یعنی این اخلاق تو خود یک عاملی است برای جذب مسلمین. این خودش نشان میدهد که رهبر، مدیر و آن که مردم را به اسلام دعوت میکند و میخواند یکی از شرایطش این است که در اخلاق شخصی و فردی نرم و ملایم باشد. در اینجا توضیحاتی باید بدهم که جواب بعضی از سؤالاتی که در ذهنها پیدا میشود داده بشود.

نرمش در مسائل شخصی و صلابت در مسائل اصولی

اینکه عرض میکنیم پیغمبر ملایم بود و باید یک رهبر ملایم باشد، مقصود این است که پیغمبر در مسائل فردی و شخصی نرم و ملایم بود نه در مسائل اصولی و کلی. در آنجا پیغمبر صددرصد صلابت داشت یعنی انعطاف ناپذیر بود. یک وقت کسی رفتار بدی راجع به شخص پیغمبر میکرد، مثلًا به شخص پیغمبر اهانت میکرد.

این، مسألهای بود مربوط به شخص خودش. و یک وقت کسی قانون اسلام را نقض میکرد، مثلًا دزدی میکرد. آیا اینکه میگوییم پیغمبر نرم بود مقصود چیست؟ آیا یعنی اگر کسی شرب خمر میکرد پیغمبر میگفت مهم نیست، تازیانه به او نزنید، مجازاتش نکنید؟! آن، دیگر مربوط به شخص پیغمبر نبود، مربوط به قانون اسلام بود. آیا اگر کسی دزدی میکرد باز پیغمبر میگفت مهم نیست، لازم نیست مجازات بشود؟! ابداً. پیغمبر در سلوک فردی و در امور شخصی نرم و ملایم بود ولی در تعهدها و مسؤولیتهای اجتماعی نهایتْ درجه صلابت داشت. مثالی عرض میکنم:

شخصی میآید در کوچه جلوی پیغمبر را میگیرد، مدعی میشود که من از تو طلبکارم، طلب مرا الآن باید بدهی. پیغمبر میگوید: اولًا تو از من طلبکار نیستی و بیخود ادعا میکنی، و ثانیاً الآن پول همراهم نیست، اجازه بده بروم. میگوید: یک قدم نمیگذارم آن طرف بروی (پیغمبر هم میخواهد برود در نماز شرکت کند) همین جا باید پول من را بدهی و دین مرا بپردازی. هرچه پیغمبر با او نرمش نشان میدهد او بیشتر خشونت میورزد تا آنجا که با پیغمبر گلاویز میشود و ردای پیغمبر را لوله میکند، دور گردن ایشان میپیچد و میکشد که اثر قرمزیاش در گردن پیغمبر ظاهر میشود. مسلمین میآیند که چرا پیغمبر دیر کرد، میبینند یک یهودی چنین ادعایی دارد. میخواهند خشونت کنند، پیغمبر میگوید: کاری نداشته باشید، من خودم