تا همین جا برای مدعای ما کافی است. طالبین بیشتر میتوانند به خود کتاب مانی و دین او مراجعه نمایند.

ثنویت مزدکی

دین مزدکی انشقاق و انشعابی از دین مانوی شمرده شده است. همه خرافات مانوی در شریعت مزدکی با اندک تفاوت موجود است. کریستن سن میگوید:

«... درست دین که شریعت بوندس- زردشت (فسائی)- و مزدک باشد در واقع اصلاحی در کیش مانی محسوب میشده است و مثل کیش مانی این آیین هم آغاز کلام را بحث در روابط اصلین قدیمین، یعنی نور و ظلمت قرار میداد. تفاوت آن با عقاید مانی در این بود که میگفت حرکات ظلمت، ارادی و از روی علم قبلی نبوده بلکه علی العمیاء برحسب صدفه و اتفاق جنبشی داشته است برخلاف اصل نور که حرکاتش ارادی است.

بنابراین اختلاط و آمیزش تیرگی و روشنایی که عالم محسوس مادی از آن پیدا شده، بر خلاف تعالیم مانی نتیجه نقشه و طرح مقدمی نبوده و برحسب تصادف وجود یافته است. پس در آیین مزدک برتری نور خیلی بیش از کیش مانی مؤکد بوده ...» [1]

آتش و پرستش

یکی از مسائل مهم و قابل توجه درباره نظام فکری و اعتقادی و عملی زردشتیان مقارن ظهور اسلام، مسأله تقدیس و تعظیم و پرستش آتش است.

این کار از قدیمترین دوران باستانی سابقه دارد و تا به امروز ادامه یافته است.

بوعلی سینا در فصل هفتم از فن دوم طبیعیات شفا میگوید:

«طبقاتی از پیشینیان که به فلسفه اضداد تمایل داشتند و معتقد بودند که همه چیز از «ضدین» به وجود میآید و در این جهت در مسأله خیر و شر،