2. شفاعت نه تنها با توحید در پرستش نمیسازد، بلکه با توحید ذاتی نیز ناسازگار است زیرا لازمه اعتقاد به شفاعت این است که رحمت و شفقت شفیع، بیشتر و وسیعتر از رحمت خدا دانسته شود؛ چه، مفروض این است که اگر شفاعت نباشد خدا گناهکار را عذاب میکند.

3. اعتقاد به شفاعت موجب تجرّی نفوس مایل به گناه، بلکه موجب تشویق آنها به ارتکاب گناه است.

4. قرآن کریم شفاعت را باطل شناخته و مردود دانسته است. قرآن روز رستاخیز را چنین معرفی میکند: در آن روز هیچکس از دیگری دفاع نمیکند و شفاعتی هم درکار نیست [1].

5. شفاعت با اصلی که قرآن کریم تأسیس فرموده و سعادت هر کسی را وابسته به عمل خودش دانسته و فرموده: و ان لیس للانسان الّا ما سعی [2] منافات دارد.

6. لازمه صحت شفاعت این است که معتقد شویم خدا تحت تأثیر شفیع قرار میگیرد و خشمش تبدیل به رحمت میگردد، در حالی که خدا انفعال پذیر نیست، تغییر حالت بر او راه ندارد و هیچ عاملی نمیتواند در او اثر بگذارد؛ تغییر پذیری مخالف با وجوب ذاتی ذات الهی است.

7. شفاعت یک نوع استثناء قائل شدن و تبعیض و بیعدالتی است، در حالی که در دستگاه خدا، بیعدالتی وجود ندارد. به تعبیری دیگر: شفاعت، استثناء در قانون خداست و حال آنکه قانونهای خدا کلّی و لا یتغیر و استثناء ناپذیر است: و لن تجد لسنّة اللّه تبدیلا [3].

این اشکال است که بحث شفاعت را با عدل الهی مرتبط میسازد، و از همین نظر است که مسأله شفاعت، یکی از مباحث کتاب حاضر قرار داده شد.

توضیح اشکال این است که: مسلّما شفاعت، شامل همه مرتکبین جرم نمیگردد زیرا در این صورت دیگر نه قانون معنی خواهد داشت و نه شفاعت. طبیعت شفاعت ملازم با تبعیض و استثناء است، ایراد هم از همین راه است که چگونه رواست که