میرود و به خدا نزديک میشود. اصلًا خود اين نزديک شدن يک حقيقتی است و به هر درجه انسان نزديک بشود وجودش حقانیتر میشود و به هر نسبت که وجودش حقانیتر بشود بيشتر تغيير میکند و وضع، شکل، نيرو، اراده، صفا، معنويت و همه چيزش عوض میشود.

حتی ما در مورد اعمال خودمان داريم که الَيْهِ يَصْعَدُ الْکلِمُ الطَّيِّبُ وَ الْعَمَلُ الصّالِحُ يَرْفَعُهُ [1]. سخن پاک- که مقصود اعتقاد پاک يعنی اعتقاد صحيح است- به سوی او بالا میرود و عمل صالح است که اعتقاد پاک را بالا میبرد. يا کلم طيّب است که عمل صالح را بالا میبرد؛ باز عمل صالح هم به سوی خدا بالا میرود. اينها در عالم غيب و ملکوت يک واقعيتهايی است غير از واقعيتهای محسوس. نه معنايش اين است که مثلًا نماز اين فضا و اين هوا را طی میکند و بالا میرود؛ ولی يک نوع بالارفتنی در عالم واقع و نفسالامر دارد. اينکه در قرآن از اعلی علّيّين (بالاترين عُلوها) و اسفل سافلين (پايينترين سِفلها) نام برده میشود، اينها يک واقعياتی است. اين است که میفرمايد:مِنَ اللَّهِ ذِی الْمَعارِجِحديث قدسی

حديث معروف و مسلّمی هست و از احاديثی است که هم شيعه قبول دارد و هم اهل تسنن، هم اينها در کتبشان روايت کردهاند هم آنها، و در معتبرترين کتابهای ما مثل اصول کافی ذکر شده است. حديث بسيار

[1]. فاطر/ 10.