اگر انسان فقط بگوید این شکست خورد و آن پیروز شد، از این درسی نمیآموزد. ولی اگر علل شکست این و علل پیروزی آن را به دست بیاورد، ممکن است که بر حوادث مسلط شود، یعنی همان شکستخورده بار دیگر پیروز شود و شکست خودش را تبدیل به پیروزی کند. این در مثالهای نسبتاً کوچک و عرفی خودمان.

قرآن میخواهد که ما در همه حوادث عالم دقت کنیم و راز و علت و سرّ و حکمت اینها را کشف کنیم. همین قدر بگوییم امسال الحمدللَّه باران خیلی خوب بود ولی سال گذشته متأسفانه باران نبود، امسال برف چنین آمد، ابری هست، بارانی هست، تگرگی هست؛ نمیخواهد ما به همین مقدار قناعت کنیم، میخواهد عبرتی در کار باشد، یعنی عبوری در کار باشد، یعنی ما به راز اینها پی ببریم و در این رازها هم باز راز اصلی و رازِ رازها دست خداست؛ در آخر کار بفهمیم که [پشت] تمام عالم یک دست قدرت و یک مشیت است، او رازِ رازهاست؛ یعنی هر پرده را که عقب بزنیم پشتش یک چیزی میبینیم، آن را هم عقب بزنیم پشتش چیزی میبینیم.

ولی قرآن میگوید به اینها اکتفا نکنید، اینقدر بروید جلو تا ببینید یک دست قدرت، یک مشیت، یک اراده، یک علم و یک حکمت است که تمام جهان را میگرداند: انَّ فی ذلِک لَعِبْرَةً لِاولِی الْابْصارِ.

باسمک العظیم الاعظم الاعزّ الاجلّ الاکرم یا اللَّه ...

اللّهم اقض حوائجنا و اکف مهماتنا و اشف مرضانا و عاف احیانا و ارحم موتانا و ادّ دیوننا و وسّع فی ارزاقنا و اجعل عاقبة امورنا خیراً و وفّقنا لماتحبّ و ترضی.