همان ادراک با فرض تغییر شرایط زمان و مکان خطا بوده و در فرض تازه، ادراک و فکر دیگری صواب خواهد بود؛ و همچنین در مورد واحد، حاسه ما هر چه با اجزای بیشتری از ماده و شرایط بیشتری از زمان و مکان مواجهه و مقابله کند ادراک‌

آیا ماتریالیسم دیالکتیک شکاک است یا جزمی؟

طرفداران ماتریالیسم دیالکتیک مسلک خود را مسلک جزم و یقین معرفی می‌کنند و از اینکه «شکاک» یا «سوفسطائی» خوانده شوند به شدت احتراز دارند، حتی آنکه آن رشته از قوانین علمی علوم طبیعی که متکی به فرضیه‌هاست و گواهی جز انطباق با تجربیات محدود و موجود ندارد و قاطبه دانشمندان (حتی خود صاحبان فرضیه‌ها) آنها را با احتمال و یقین اضافی تلقی می‌کنند نه با جزم و یقین حقیقی، دانشمندان مادی جدید درباره آنها نیز ادعای جزم و یقین حقیقی می‌کنند و تغییر و تبدیل آن فرضیه‌ها را که گواه قطعی بر حقیقی نبودن آنهاست از راه تغییر و تکامل حقیقت‌