داده‌اند؛ سخن در این است که مشهود یا «من» قابل انطباق به چنین کیفیت مغزی نیست زیرا در هر حال یک پدیده مادی خواص ضروری ماده را باید داشته باشد و اینکه گفته می‌شود گاهی روان و شعور روانی از میان می‌رود ادعایی بیش نیست بلکه برخی اوقات در حال بیهوشی نیز انسان متوجه خود می‌باشد و برخی از اوقات پس از هوشیاری چیزی به یادش نمی‌افتد نه اینکه خود را مشاهده می‌کند که خود را مشاهده نمی‌کرد و میان این دو جمله فرق بسیار است.

آنچه در این مقاله به ثبوت رسید:

(1). علم و ادراک مطلقاً مادی نیست.

(2). علم بر دو قسم است: حصولی و حضوری.