بحثی گسترده درباره مسأله محکم و متشابه در قرآن، به قلم نگارنده سطور است که در جلد سوم «التمهید» آمده و در آن، بیش از هزار آیه- در این زمینه- مورد بحث قرار گرفته است.
در آن، از احکام و تشابه و سرّ وجود آیات متشابه در قرآن و انواع اصلی و عرضی آن؛ تأویل و انواع آن و آیا کسی جز خداوند بر تأویل آیات متشابه واقف است یا نه؟ و سپس از مکتبهای کلامی حادث در سده‌های نخستین و اینکه چگونه با دست اندازی به آیات قرآن، آنها را از حالت احکام به صورت تشابه در آورده‌اند بحث شده است. بدین سبب در آن، از مسائلی همچون «رؤیت»، «تحیّز»، «تجسیم»، «تشبیه»، «استطاعت»، «اراده»، «هدایت و ضلال»، «استدراج»، «قضا و قدر»، «سعادت و شقاء»، «احباط و تکفیر و موازنه» و در نهایت، مسأله «عصمت» و «تنزیه انبیا»، به تفصیل سخن گفته شده است.
روشن است که این گونه مباحث، تنها جنبه کلامی دارد؛ لذا نگارنده، مجلد دیگری را (ج 7) برای پاسخ به شبهات دیگر اختصاص داده است که در اینجا به آنها اشاره می‌شود: