تألیف رشید الدین ابو جعفر محمد بن علی (ابن شهر آشوب) سروری مازندرانی (متوفای 588)؛ ابن شهر آشوب، یکی از سرآمدان علمی عصر خویش و فرزانه‌ای درخشنده و دانشمندی پرآوازه است که تصانیف و تآلیف بسیاری در رشته‌های متنوع علوم اسلامی پدید آورده است؛ و علّامه‌ای خبیر و ناقدی بصیر در ابعاد مختلف دین به شمار می‌رود.
محدّث قمی درباره او می‌گوید: «او فخر الشیعه، مروّج الشریعه، محیی آثار در مناقب، ناقد اخبار در مثالب، بحر متلاطم زخّار (دریای موّاج سرشار)، کسی که هرگز هماوردی ندارد و شیخ مشایخ امامیّه است. صفدی می‌گوید: او هنوز هشت ساله نبود که بیشتر قرآن را از برداشت. از هر کوی و برزن و هر دیار و شهرستان، قصد او می‌کردند؛ در علم قرآن و غریب الفاظ و نحو و أدب از همه پیشی داشت؛ از این گذشته، خوش رخسار، نیکو محاسن، شیرین سخن و نغز گفتار بود و با این اوصاف بر منبر وعظ و ارشاد می‌نشست و گروه انبوهی را به سوی خود جذب می‌کرد. روزی بر همین حال، در بغداد، خلیفه عباسی «المقتفی باللّه» بر او گذشت و با دیدن او و شنیدن سخن او شیفته او گردید و دستور داد خلعت شاهانه به او بخشند. او صد سال زیست و پاک زیست؛ همواره در خشوع و عبادت وقت گذراند و همیشه با طهارت بود. عاقبت در شهر حلب بدرود حیات گفت؛ و مرقد او در دامنه کوه جوشن- بیرون شهر- تاکنون مزار شیفتگان اولیای الهی بوده و هست». [1]
کتاب او در متشابهات القرآن، از بهترین نوشته‌ها در این زمینه است که کتابی جامع، کامل، رسا، شیوا، استوار و متین است. در این کتاب روشی بدیع دنبال شده است؛ نویسنده، در آن، مباحث را از مسأله توحید آغاز کرده و به ترتیب طبیعی پیش رفته است. صفات ذات و صفات فعل، صفات جمال و جلال؛ عالم ذرّ، قلب و روح و عقل، قضا و قدر، سعادت و شقاوت، مسأله نبوّت و عصمت، تاریخ انبیا، وحی و اعجاز قرآن، محکم و متشابه، مسأله خلافت و تکلیف، ملک، جن و شیاطین، مسأله امامت و ولایت؛ سپس اصول فقه و احکام، شرایع و ادیان، مسأله