نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 410
6. تفسیر ابن عربی
اشاره
ابوبکر محیی الدین محمد بن علی بن محمد بن احمد بن عبد اللّه حاتمی طائی اندلسی معروف به ابن عربی. [1] وی در سال 560 در مرسیّه [2] زاده شد. در سال 568 به اشبیلیّه [3] رفت و حدود سی سال در آنجا ماند. در این سی سال از محضر استادان زیادی بهره جست تا اینکه بلند آوازه گردید و ستارهاش بدرخشید. او در سال 598 به سوی مشرق مهاجرت کرد. در این سفر، از بسیاری از کشورها؛ از جمله شام، مصر، آسیای صغیر و مکه دیدن کرد و سرانجام در شهر دمشق اقامت گزید و در سال 638 در همانجا بدرود حیات گفت. ابن عربی در روزگار خود شیخ و بزرگ متصوفه به شمار میرفت و پیروان و مریدانی داشت که بشدت به او عشق میورزیدند؛ تا حدّی که وی را به شیخ اکبر و عارف باللّه لقب دادند. در مقابل نیز دشمنانی داشت که بر او کینه میورزیدند و طریقه وی را ردّ میکردند و پس از آنکه مقالات ایهامآمیز و ابهامبرانگیز وی که ظاهرشان با کفر و الحاد سازگار بود از او صادر شد، او را به زندقه و کفر متهم ساختند. وی علاوه بر دست داشتن در بسیاری از علوم، از دیگران برتر و شگفت آفرین بود. به سنّتها و آثار پیشینیان آشنایی کامل داشت و از آنجا که شاعر و ادیبی فرهیخته بود، نوشتن احکام و فرامین برخی از پادشاهان کشورهای غرب اسلامی را بر عهده گرفته بود. تألیفات انبوه وی دلیل توانمندی و گستره معلومات و اطلاعات و تبحّر او در علوم ظاهری و باطنی است. او بسیار تیزبین و در استنباط بسیار دقیق بود ولی در بیشتر موارد بر مشرب باطنی و صوفیانهاش تکیه میکرد؛ از این رو تألیفات و کتب وی سرشار از شطحیّات است.
[1] او را به ابن عربی- بدون الف و لام- خواندهاند تا بین او و قاضی ابوبکر ابن العربی صاحب کتاب «احکام القرآن» که با الف و لام همراه است فرق نهاده شود؛ البته این تفاوت، در اصطلاح مشارقه (شرقیان) مطرح است اما مغاربه (غربیان) در هر دو مورد، الف و لام به کار میبرند. [2] مرسیّة، از شهرهای آباد اندلس که به دست امویان آن دیار ساخته و آباد گردید. [3] اشبیلیّة، از شهرهای مرکزی اندلس و پایتخت آن دیار بوده است.
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 410