اثر ابو جعفر محمد بن حسن بن علی بن حسن طوسی (متوفای 460) منسوب به طوس از شهرهای خراسان؛ که کانون علم و دانش و عمران و آبادانی بود و همچنان مرکز تحقیقات و پژوهشهای اسلامی است؛ بدان سبب که آرامگاه امام علی بن موسی الرضا علیه السّلام است و امروزه از شکوفاترین شهرهای ایران اسلامی به شمار می‌رود.
شیخ بزرگ علامه طوسی از بزرگترین علمای امامیّه و پیشوا و مقدّم آنان است و در علوم و معارف اسلامی بر همگان پیشی جسته و الگو و سرمشق همه کسانی است که پس از او در تمامی علوم اسلامی؛ از قبیل فقه، تفسیر، کلام، اصول، رجال و حدیث به تألیف پرداخته‌اند.
وی به شیخ الطائفه ملقب شد؛ چون پیشوا و معلم اول امامیه در علوم مختلف است. او در رمضان سال 385 در طوس متولد شد و در سال 408 در هنگام زعامت و مرجعیت شیخ مفید به بغداد مهاجرت کرد و ملازم همیشگی وی گشت و از وی بهره‌ها برد. وی همچنین محضر ابن غضائری و نجاشی را درک کرد و بعد از وفات شیخ مفید و انتقال زعامت و مرجعیت به سید مرتضی، به محضر وی رفت و به طور مداوم از درس وی بهره برد. سید مرتضی هم در تعلیم و آموزش وی بسیار کوشید.
شیخ طوسی مدت 23 سال در ملازمت سید مرتضی بود تا اینکه سید مرتضی در سال 436 در گذشت و منصب زعامت شیعه به او منتقل شد و از برجسته‌ترین علمای شیعه و مشعل هدایت مردم گردید و خانه وی در «کرخ بغداد» پناهگاه امت و منزلگاه گروههایی بود که از مناطق مختلف به نزد وی می‌آمدند. کرسی تدریس علم کلام هم به خواست خلیفه عباسی «القادر باللّه» به او واگذار شد. چون در آن زمان کسی در بغداد نبود که از نظر شناخت احکام شریعت و اصول کلام از او برتر باشد.
شیخ همچنان پیشوا و زعیم مردم روزگارش بود؛ تا اینکه نگرانی و اضطراب و فتنه در بغداد شدت گرفت و در زمان طغرل بیگ، اولین پادشاه سلجوقی گسترش یافت؛ تا اینکه طغرل به بغداد آمد و ابتدا به کرخ حمله کرد. او کتابخانه شیخ را که