تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 205

نیز مانند حاکم برخلاف نقل سیوطی روایت کرده است: او از طریق عطاء از سلمی روایت می‌کند که علی علیه السّلام فرمود: در مهمانی‌ای که عبد الرحمان بن عوف ترتیب داده بود، فلانی را به نماز ایستانیدند و او از سر مستی، در نماز چنین خواند: «قل یا أیّها الکافرون أعبد ما تعبدون و نحن نعبد ما تعبدون. آنگاه آیه نازل شد. [1]
ملاحظه می‌شود که متن مذکور با روایتی که حاکم آن را صحیح دانسته کاملا در تضادّ است و با روایت ابن ابی حاتم نیز مخالفت دارد [2] و حتی با روایت طبری نیز اندک اختلافی دارد. [3] تنها با روایت ترمذی موافق است. [4]
این کار، چه از روی عمد انجام گرفته باشد و چه از روی سهو، خلاف امانت در نقل است.
این گونه غفلت‌ها در تفسیر «الدر المنثور» فراوان است که نباید از دید محققان پوشیده بماند.

20. منهج الصادقین‌

ملّا فتح اللّه کاشانی (متوفای 988) مفسّر شهیر قرن دهم هجری و از شاگردان خاص علی بن حسن زواره‌ای است. زواره‌ای و ملا فتح اللّه هر دو در واکنش نسبت به روش صاحب تفسیر «مواهب علیّه» [5] که به روایات اهل بیت علیهم السّلام توجّهی نکرده و هیچگونه نشانه‌ای از وابستگی خود به شیعه و اهل بیت را بروز نداده است، شرحی

[1] تفسیر ابن ابی حاتم، ج 3، ص 958.
[2] سیوطی در نقل خود از علی علیه السّلام چنین آورده است: «فقدّمونی ... فقرأت». ولی در روایت حاکم از قول علی علیه السّلام آمده است: «فقدّموا رجلا فقرأ ...» و در روایت ابن ابی حاتم چنین آمده است: «فقدموا فلانا فقرأ ...» که این رجل و فلان در روایت دیگر به خود عبد الرحمان بن عوف تصریح شده است (به منابع یاد شده رجوع شود) و روشن نیست که سیوطی چرا مرتکب این اشتباه بزرگ شده است.
[3] تفسیر طبری، ج 5، ص 61.
[4] ترمذی، الجامع الصحیح، ج 5، ص 238، شماره 3026.
[5] معروف به تفسیر کاشفی. نوشته کمال الدین حسین بن علی واعظ کاشفی سبزواری (متوفای 910) از علمای دربار تیموریان و صاحب کتاب معروف «روضة الشهداء» می‌باشد. تفسیر وی به سبک تفاسیر اهل سنت است و صبغه عرفانی دارد؛ که به دستور شاه عباس ثانی و توسط فیض کاشانی بازنگری و به نام «تنویر المواهب» معرّفی شده است. زواره‌ای و ملا فتح اللّه نیز این تفسیر را مطابق با مذاق شیعه تغییر داده‌اند. تفسیر کاشفی در هند و پاکستان و اخیرا در ایران به چاپ رسیده است.

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 205

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست