تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 161

جنبه توضیحی- در قالب جمله‌هایی کوتاه- دارد تا تفصیل؛ چه رسد به تحقیق و نقد آراء. این همان شیوه تفسیر در قرن اول و دوم است که مفسران در آن دوره به مسائل یا مباحث متنوّع نمی‌پرداختند. شیوه تفصیل و تنوّع و نقد و ترجیح از قرن سوم آغاز شد و بهترین و جامعترین تفسیر این دوره، تفسیر محمد بن جریر طبری است.
در این تفاسیر، کاملا به مسأله شأن نزول و ناسخ و منسوخ توجّه شده و نوعا تکیه بر روایات منقول از صحابه و تابعان است و امروزه از ارزش والایی برخوردار است؛ زیرا بسیاری از آیات با آگاهی از شأن نزول قطعی آن که در تفسیر، نقش ارزنده‌ای را ایفا می‌کند قابل فهم است.
در این تفسیر، احیانا به اسباب النزول آیه‌ها برخورد می‌کنیم، و کاملا مختصر و فشرده شکل گرفته است.
این تفسیر در سه جلد، مکررا در بیروت به چاپ رسیده است: یک بار با تحقیق و استخراج عبد المعطی امین قلعچی، بار دیگر با تحقیق و استخراج دکتر محمود عبده (به سال 1419 ق/ 1999 م) و همچنان در دست چاپ و تکثیر است، کاری که امروزه تحت عنوان احیای میراث پیشینیان انجام می‌گیرد و کار ارزنده‌ای است؛ مشروط بر آنکه امانت را در این کار رعایت کنند؛ ولی گاه چنین نمی‌شود و جای تأسف است؛ به عنوان نمونه در مورد «تفسیر بغوی» چنین شده است که در جای خود از آن یاد می‌کنیم.
این تفاسیر که به شیوه نقلی و کوتاه نگارش یافت، در آن دوره (تا نیمه قرن دوم) آغاز کاری بود که با پیشرفت زمان و توسعه علوم و معارف، گسترش و تنوّع یافت.
گسترده‌ترین و عمده‌ترین تفسیر نقلی همراه با نقد و ترجیح، تفسیر «جامع البیان» طبری است که به جهت اهمیّت آن در عالم تفسیر و تأثیر بسزای آن بر تفاسیر بعدی اعم از اجتهادی و نقلی- چنانکه آن را مادر تفاسیر شمرده‌اند- به تفصیل از آن سخن می‌گوئیم:

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 2 صفحه : 161

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست