responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی    جلد : 1  صفحه : 63

زبان عربی متبحر باشد؛ 2. حمل لفظی که دارای چند معناست بر یکی از معانی آن زیرا مفسر باید در علوم مختلف اطلاعات وسیع داشته باشد؛ مثلا از زبان و ادبیات عرب، باید در صرف، نحو و لغت تبحر داشته باشد، در علم اصول، اطلاعاتی که به وسیله آن بتواند تعریف اشیاء، صیغه‌های امر و نهی، خبر، مجمل و مبیّن، عموم و خصوص، ظاهر و مضمر، محکم و متشابه و مؤوّل، حقیقت و مجاز، صریح و کنایه، مطلق و مقیّد و ... را بداند، و در علم فقه، حداقلّ توانایی‌ای که بتواند برای استنباط خود استدلال نماید، نیاز دارد. پس از اینها هم در خطر لغزش است و باید در مقام اظهار نظر بگوید: شاید این طور باشد، و جز در مواردی که ناگزیر از فتوا نباشد، قاطعانه اظهار نظر نکند» [1].

تفسیر به رأی‌

احادیثی نقل شده که مردم را از تفسیر به رأی بر حذر داشته است، و ظاهر گرایان پنداشته‌اند که سخن گفتن درباره مفاهیم قرآن تفسیر به رأی است و باید از آن اجتناب نمود، از آن رو که حقیقت امر بر ایشان مخفی مانده و با دقت نظر در محتوای آن ننگریسته‌اند. برای روشن شدن مطلب ابتدا متن احادیث [2] را ذکر می‌کنیم و سپس به دقت در محتوای آن می‌نگریم:
1. شیخ صدوق از امیر مؤمنان علیه السّلام روایت کرده که: رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله فرمود:
«خدای جلّ جلاله می‌فرماید: هر کس به رأی و دلخواه خویش گفتار مرا تفسیر کند به من ایمان نیاورده است» [3].
2. همچنین از آن حضرت علیه السّلام نقل شده که- به شخصی که مدعی وجود تناقض در قرآن بود- فرمود: «مبادا که قرآن را به رأی خود تفسیر نمایی، مگر اینکه از طریق دانشمندان آن را دریافت کنی؛ زیرا چه بسا آیه‌ای که شبیه کلام بشر است، ولی کلام



[1] البرهان فی علوم القرآن، ج 2، ص 168- 164.
[2] این احادیث را مرحوم مجلسی در بحار الانوار، کتاب القرآن، باب 10، ج 89، ص 107- 112 نقل کرده است.
[3] امالی مرحوم صدوق، ص 6، مجلس دوم.
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی    جلد : 1  صفحه : 63
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست