تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 490

امام صادق علیه السّلام به ابن اشیم فرمودند: «اگر مردی زن خود را در غیر طهارت و در غیر زمان عده چنان که قرآن تعبیر کرده است سه طلاق یا یک طلاق بدهد این طلاق در حکم عدم است، ولی اگر زنش را با یک لفظ سه طلاق بدهد در حالی که زن با طهارت باشد و با او همبستر نشده باشد، چنانچه در محضر دو شاهد عادل باشد یک طلاق واقع می‌شود و دو تای دیگر واقع نشده است و اگر سه بار طلاق دهد که هر سه دارای عده باشد و طبق امر الهی انجام گیرد، زن از او جدا شده و برای او حلال نخواهد شد مگر اینکه آن زن، شوهر دیگری نماید» [1].
بنابراین طلاق دوم و سوم بر حسب آنچه در قرآن آمده است دارای عده نخواهد بود و به همین دلیل است که پیامبر صلّی اللّه علیه و اله سه طلاق با یک لفظ را چون مخالف با صریح قرآن است مورد انکار قرار داده است. نسائی از طریق مخرمه از پدرش بکیر بن أشجّ روایت کرده است که: «از محمود بن لبید شنیدیم که می‌گفت: به پیامبر خبر دادند که مردی زن خود را یک جا سه طلاق داده است. پیامبر خشمگین از جا برخاست، آنگاه فرمود: آیا کتاب خدا بازیچه قرار گرفته است؛ در حالی که من در میان شما هستم؟! تا اینکه مردی برخاست و گفت: ای پیامبر خدا اجازه می‌دهی او را به قتل برسانم؟» [2].
شارح کتاب نسائی می‌گوید: «مقصود پیامبر آیه «الطَّلاقُ مَرَّتانِ ... تا ... وَ لا تَتَّخِذُوا آیاتِ اللَّهِ هُزُواً» [3] است؛ زیرا معنای آیه این است که طلاق شرعی یک طلاق پس از دیگری با فاصله باشد نه به صورت یک جا، و مراد از «مرّتان» در آیه، تثنیه نیست بلکه مانند آیه «ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ کَرَّتَیْنِ» [4]؛ یعنی بازگشت پس از بازگشت نه آنکه دو بازگشت با هم باشد؛ و معنای «فَإِمْساکٌ بِمَعْرُوفٍ» [5] مخیّر گذاشتن آنان است تا اینکه زن را نزد خود با حسن معاشرت نگه دارند که همان رجوع است یا اینکه آنان را به نیکویی رها سازند. حکمت اینکه باید طلاق جدا جدا باشد نه یک جا، آن است

[1] وسائل الشیعه، ج 22، ص 71، شماره 28.
[2] سنن نسائی، ج 6، ص 116. ر. ک: ابن حزم، المحلّی، ج 10، ص 167.
[3] بقره 2: 231- 229.
[4] «باز دوباره بنگر». ملک 67: 4.
[5] «از آن به خوبی نگاه داشتن». بقره 2: 229.

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 490

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست