نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 484
را یکی از نامهای خمر بدانند، ناآگاهی به لغت و ناآشنایی با شیوه به دست آوردن معانی واژههای عربی است». باید گفت میان این دو استعمال فرق است؛ زیرا استعمال اثم به معنای خمر در عرف عرب شایع است و رواج یافته است؛ به گونهای که در اثر کثرت استعمال میتوان از آن نوعی اختصاص فهمید، ولی استعمال «ذنب» و «وزر» به معنای خمر در عرف عرب شایع نشده است؛ اما اگر شایع میشد حکم آن نیز همین بود. قرطبی در رد ابن عربی میگوید: «از حسن روایت شده است که اثم یعنی خمر و جوهری هم با استناد به شعر اخفش همین ادعا را تأیید کرده است، همچنین هروی در کتاب «غریب القرآن و الحدیث» شعر اخفش را آورده میگوید: اثم، به معنای خمر است- قرطبی آنگاه میگوید:- بنابراین بعید نیست که اثم در لغت، هم بر همه معاصی اطلاق شود و هم بر خمر- بالخصوص- و تناقضی هم در کار نباشد» [1].
6. قتل عمدی مؤمن
«وَ مَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فِیها وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَ لَعَنَهُ وَ أَعَدَّ لَهُ عَذاباً عَظِیماً» [2]. آیه، بیانگر این نکته است که قاتل مؤمن برای همیشه در دوزخ باقی خواهد ماند، در حالی که جز کافری که بر حالت کفر مرده، خلود در آتش ندارد؛ زیرا ایمان به هر اندازه که باشد موجب پاداش است. در نهایت، چنانچه در گذشته شرح دادیم باید مؤمن پاداش ایمانش را دریافت کند. [3] نیز در آیه تصریح شده که خداوند بر قاتل مؤمن خشمگین است و او را مورد لعنت و دور از رحمت خود قرار میدهد؛ در حالی که مؤمن هر گونه باشد- چنان که در حدیث امام باقر علیه السّلام آمده- نباید لعن و نفرین شود؛ [4] لذا اصحاب ائمه درباره این آیه سؤالهای زیادی را مطرح کردهاند. کلینی از سماعة بن مهران روایت کرده است که از حضرت صادق علیه السّلام درباره این آیه
[1] قرطبی، الجامع لأحکام القرآن، ج 7، ص 201. [2] «و هر کس مؤمنی را عمدا بکشد جزای او جهنم است که جاودانه در آن بماند و خداوند بر او خشم بگیرد و لعنتش کند و برای او عذابی عظیم آماده سازد». نساء 4: 93. [3] التمهید، ج 3، ص 409- 408 و ج 2، بحث منسوخات، ص 339، شماره 52/ 21. [4] کافی، ج 2، ص 31. وسائل الشیعه، ج 29، ص 20، باب 3 (قصاص نفس).
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 484