تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 473

مرحوم طبرسی می‌گوید: «ظاهر آیه بیانگر این است که قصر در نماز تنها در موقع ترس و بیم جایز است، ولی ما جواز قصر را در موقع امنیت و عدم خوف نیز از بیان پیامبر صلّی اللّه علیه و آله آموختیم. شاید علت اینکه خوف در آیه ذکر شده است این باشد که غالب سفرها با بیم همراه بوده است و آنان در بیشتر مسافرت‌ها از دشمنان خود بیم داشته‌اند؛ لذا آوردن کلمه خوف در آیه، از باب اعم و اغلب است که نظایر آن در قرآن فراوان یافت می‌شود» [1].
مرحوم فیض کاشانی می‌گوید: «برخی گفته‌اند: گویا مسلمانان با تمام خواندن نماز انس گرفته بودند و بیم آن می‌رفت که به ذهنشان چنین خطور کند که اگر نمازشان را به قصر بخوانند، برای آنان گناه و تقصیر به شمار خواهد رفت، خداوند از آنان این حکم را برداشت تا با رضایت خاطر و آرامش نفس نماز را به قصر بخوانند» [2].
مرحوم صدوق از زراره و محمد بن مسلم نقل می‌کند که آن دو گفتند: «به امام باقر علیه السّلام عرض کردیم: نظرتان درباره نماز مسافر چیست؟ چگونه و چند رکعت است؟ فرمود: خداوند می‌فرماید: «وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِی الْأَرْضِ فَلَیْسَ عَلَیْکُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ» [3] و با نزول این آیه، قصر خواندن نماز در سفر، همچون خواندن تمام در حضر واجب شد. آن دو می‌گویند: به امام عرض کردیم: خداوند فرمود: «فَلَیْسَ عَلَیْکُمْ جُناحٌ» و نفرمود که حتما به قصر بخوانید؛ پس چگونه قصر را واجب قرار داده، همان طور که نماز کامل را در حضر واجب ساخته است؟ حضرت فرمود: مگر خداوند عز و جل نفرمود: «إِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیْهِ أَنْ یَطَّوَّفَ بِهِما» [4]؟ آیا شما طواف بین این دو کوه را به خاطر اینکه در قرآن آمده و پیامبر هم آن را انجام داده است، واجب نمی‌شمارید؟ قصر خواندن نماز در سفر هم به همین منوال است؛ زیرا پیامبر خدا انجام داده و در قرآن هم از آن یاد

[1] مجمع البیان، ج 3، ص 101.
[2] تفسیر صافی، ج 1، ص 389- 388.
[3] نساء 4: 101.
[4] «در حقیقت، صفا و مروه از شعایر خداست، پس هر که خانه [خدا] را حج کند یا عمره گذارد، بر او گناهی نیست که میان آن دو، سعی به جای آورد». بقره 2: 158.

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 473

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست