تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 434

هرگز گم‌راه نخواهند شد.
این حدیث مستفیض است و گاه با الفاظ «کتاب اللّه و عترتی» و گاه با تعبیر «کتاب اللّه و اهل بیتی» و گاهی با جمع بین هر دو تعبیر «عترتی اهل بیتی» وارد شده است تا یکی از آن دو بیانگر و روشنگر دیگری باشد. همگان بر صحت این حدیث و اتقان طرق و اسانید آن با تمام تعابیر اتفاق نظر دارند.
علامه امینی می‌گوید: «این حدیثی است که همه امت و حافظان حدیث بر درستی آن اتفاق نظر دارند». [1]
ابن حجر هیثمی می‌گوید: «این حدیث دارای طرق فراوانی است که از حدود بیست و اندی نفر از صحابه نقل شده است» [2].

[1] الغدیر، ج 6، ص 330، حاشیه شماره 4.
[2] الصواعق المحرقه، باب وصیّة النبی بشأن اهل البیت، ص 136. در اینجا به مهمترین مصارد این حدیث در صحاح معروف اهل سنت می‌پردازیم:
الف- مسلم در صحیح خود، ج 7، ص 123- 122، در باب فضایل علی از کتاب فضایل صحابه با چند سند از زید بن ارقم روایت می‌کند که گفت: پیامبر صلّی اللّه علیه و آله در غدیر خم خطبه‌ای ایراد کرد و پس از سپاس و ثنای الهی و پند و اندرزی چند فرمود: «پس ای مردم بدانید که من تنها یک انسانم و به زودی پیک الهی به سراغ من خواهد آمد و من نیز دعوت حق را لبیک خواهم گفت. من در میان شما دو شی‌ء با ارزش- ثقلین- به یادگار می‌گذارم؛ نخست کتاب خدا که در آن هدایت و نور است پس بدان چنگ زنید و تمسک بجویید- سپس فرمود- و اهل بیتم. خدا را درباره اهل بیتم به یاد شما می‌آورم» و این جمله را سه بار تکرار فرمود. از زید پرسیدند: اهل بیت کیانند؟ گفت: کسانی که صدقه برایشان حرام است؛ که آنان آل علی و آل عقیل و آل جعفر و آل عباسند. و این را که زنان پیامبر از اهل بیت باشند رد نمود. این حدیث را مسلم در اینجا از چهار طریق که همگی صحیح‌اند روایت کرده است.
ب- ترمذی در سنن خود، ج 5، ص 663- 662، باب مناقب اهل بیت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله از جابر بن عبد اللّه روایت می‌کند که: روز عرفه پیامبر صلّی اللّه علیه و آله را در تنها حج خود- حجة الوداع- دیدم که بر شتری گوش بریده سوار بود و خطبه می‌خواند. فرمود: «ای مردم! من چیزی در میان شما به یادگار گذاشتم که تا وقتی بدان چنگ زده باشید گم‌راه نخواهید شد؛ کتاب خدا و خاندان و اهل بیتم». نیز ترمذی از زید بن ارقم از رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله نقل می‌کند که فرمود: «من در میان شما چیزی را به یادگار می‌گذارم که وقتی بدان چنگ زنید بعد از من گم‌راه نخواهید شد. یکی با عظمت‌تر از دیگری است؛ کتاب خدا که رشته کشیده شده از آسمان به سوی زمین است و خاندان و اهل بیت خودم؛ که این دو، هیچگاه از یک‌دیگر جدا نخواهند شد تا اینکه در قیامت، کنار حوض [کوثر] بر من وارد شوند، پس بعد از من در رفتار خود با آنان دقت کنید». حدیث‌های شماره 3786 و 3788.
ج- دارمی در سنن خود، ج 2، ص 432- 431 حدیث را چنان که مسلم در صحیح خود آورده از زید بن ارقم نقل کرده است.

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 434

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست