نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 425
در تفسیر معروف است و یکی از مراجع تفسیری بزرگ شمرده میشود. فؤاد سزگین میگوید: «ابو جعفر طبری بیش از 1800 بار از وی- با واسطه عبد اللّه بن وهب- روایت کرده است». طبرسی نیز فراوان از وی روایت کرده است؛ بیشتر با عنوان «ابن زید» و گاه «ابو زید» نام او را برده است. آراء او در همه تفاسیر سلف و خلف مطرح است و این نکته، دلیل جایگاه بلند او در تفسیر است. به عنوان نمونه، عبد الرزاق بن همّام صنعانی (متوفای 211) و وکیع بن جرّاح رؤاسی و سفیان بن عیینه هلالی کوفی (متوفای 198) و دیگران، آراء او را در تفاسیر خود آوردهاند. [1] برخی او را در باب نقل حدیث ضعیف دانستهاند، ولی امام ابو احمد عبد اللّه بن عدی درباره او میگوید: «او دارای احادیث خوب و مورد قبول است و مردم به او اعتماد دارند و او را راستگو میشمارند- و اضافه میکند:- او از کسانی که احادیث آنان، قابل ثبت و ضبط است به شمار میآید» [2]. داووی میگوید: «ترمذی و ابن ماجه در کتب حدیثی خود از او حدیث نقل کردهاند» [3]. شیخ ابو جعفر طوسی او را در شمار اصحاب امام صادق علیه السّلام آورده است. [4] ثقة الاسلام کلینی در کتاب «کافی» در ابواب مختلف از او روایت نقل کرده است و افرادی همچون محمد بن فضیل بن کثیر ازدی [5] از او روایت کردهاند که شیخ مفید- در رساله عددیه- درباره او میگوید: «او از فقیهان و سرآمد بزرگان است و از کسانی است که حلال و حرام و فتوا و احکام از ایشان اخذ میشود و راه طعنه بر آنان بسته است» [6].
21. ابو معاویه
هشیم بن بشیر سلمی واسطی (متوفای 183) از مشایخ احمد بن حنبل؛ فقیه و
[1] ر. ک: تهذیب التهذیب، ج 6، ص 177- 176، شماره 358. معجم المفسرین، ج 1، ص 265، شماره 255. [2] الکامل فی ضعفاء الرجال، ج 4، ص 273. [3] طبقات المفسرین، ج 1، ص 266، شماره 255. [4] رجال طوسی، ص 232، شماره 138. [5] معجم رجال الحدیث، ج 9، ص 328- 327. [6] همان، ج 17، ص 147.
نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 425