تفسیر و مفسران - معرفت، محمدهادی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 255

ابن جریج عبد الملک بن عبد العزیز که اهل مکه بود، یکی از آن شش نفر به شمار می‌رود. وی نزد عطاء بن ابی رباح دانش آموخت و مدت 17 سال با وی همراه بود.
از عطاء پرسیدند: پس از تو به چه کسی رجوع کنیم؟ گفت: به این جوان (ابن جریج)؛ عطاء وی را سید اهل حجاز می‌خواند و احمد بن حنبل می‌گوید:
ابن جریج انبان علم است.
ابن معین محدثان را پنج نفر شمرده و ابن جریج را در شمار آنان آورده است.
یحیی بن سعید قطان می‌گوید: نوشته‌های ابن جریج نوشته‌هایی مستند است و هر گاه از نوشته‌هایش روایت نکند مفید نیست. احمد بن حنبل می‌گوید: اگر عبارت «أخبرنی» یا «سمعت» [1] را ابن جریج به کار برد اطمینان‌آور است. در ادامه می‌گوید:
او از نوشته‌هایش احادیث را کاملا صحیح نقل می‌کند. گاهی نیز از حفظ، حدیث نقل می‌کرد و دچار اشتباه می‌شد. ابن معین می‌گوید: ابن جریج در تمام منقولاتش مورد اعتماد است.
ابن جریج و مالک بن انس (امام مالکی‌ها) هر دو فقه را نزد نافع آموختند، ولی ابن جریج برتر از مالک بود. از احمد بن زهیر نقل شده است: در کتاب ابن مدینی دیدم که می‌گوید: از یحیی بن سعید پرسیدم معتمدترین شاگردان نافع کیست؟
گفت: ایوب، عبید اللّه، مالک بن انس و ابن جریج که وی از مالک (در میان اصحاب نافع) بیشتر مورد اطمینان است؛ از این رو مالک در این برجستگی با ابن جریج رقابت می‌کرد و گهگاه وی را به درهم گویی و سست گویی متهم می‌نمود. مخارقی می‌گوید: از مالک بن انس شنیدم که می‌گفت: ابن جریج هیزم‌کش شب است! [2] وی همان گونه که در فقه از دیگر شاگردان نافع جلوتر است، در تفسیر نیز در میان شاگردان عطاء بن ابی رباح بر دیگران پیشی گرفته است. صالح فرزند احمد بن حنبل از پدرش نقل کرده که عمرو بن دینار و ابن جریج در بین شاگردان عطاء موثق‌ترند» [3].

[1] «أخبرنی»- اصطلاحا- به معنای: شیخ استاد مرا خبر داد و «سمعت» به معنای: از شیخ استاد شنیدم است.
[2] ترجمه «حاطب اللیل» است، کنایه از درهم ریختگی است.
[3] تاریخ بغداد، ج 10، ص 407- 400.

نام کتاب : تفسیر و مفسران نویسنده : معرفت، محمدهادی جلد : 1 صفحه : 255

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست