قبلا خاطرنشان ارباب‌رجوع مينمايد كه ظاهر كلام تنقيح المقال و منتهى الامال و امل الآمل و روضات الجنات موافق آنچه از رياض العلما نيز نقل شده آنكه احمد بن عبد اللّه نام، معروف به ابن المتوج از آن چند تن مزبور تنها احمد بن عبد اللّه بن سعيد است و بس لكن موافق تحقيقات ذريعه و اعيان الشيعة دو نفر از ايشان بدين اسم و اين عنوان بوده اينك ما نيز ابن المتوج احمد نام را تحت دو عنوان مينگاريم و موارد امتياز نيز از اختلاف قيود و القاب و تأليفات ايشان معلوم خواهد شد.

ابن المتوج- احمد بن عبد اللّه‌

- بن سعيد متوج، يا سعيد بن متوج بحرانى، معروف به ابن المتوج، ملقّب به فخر الدين و شهاب و شهاب الدين، از علماى اماميّه اوائل قرن نهم هجرت ميباشد كه عالمى است عامل كامل عابد زاهد مفسّر متبحّر اديب شاعر، باتقوى و فضل و كمال، به خاتم المجتهدين موصوف، در اسانيد روايات و اجازات اكابر در السنه داير و در علوم عربى وارد و از تلامذه فخر المحقّقين و شهيد اول (متوفى بسال 786 ه ق- ذفو) و از اساتيد و مشايخ ابن فهد حلّى (متوفى بسال 841 ه ق- ضما).

از فتاوى نادره او اشتراط علم فصاحت و بلاغت در اجتهاد است. حافظه عجيبى داشته كه هرچه را درك ميكرد اصلا فراموشش نميشد. اشعار بسيارى در مراثى اهل بيت عصمت ع بدو منسوب و بعضى از آنها در منتخب طريحى مذكور ميباشد و از آنجمله است:

از تأليفات او است:

1- آيات الاحكام كه ذيلا بنام نهايه مذكور است 2- تفسير قرآن مجيد كه بنوشته تنقيح المقال و روضات دو فقره تفسير مختصر و مطول دارد 3- تلخيص التذكرة كه ذيلا بنام غرائب المسائل مذكور است 4- ديوان اشعار مراثى اهل بيت ع كه در دو مجلد و حاوى بيست هزار بيت و بعضى از اشعارش فوقا مذكور شد 5- شرح قواعد علامه چنانچه از رياض العلما