نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 6 صفحه : 402
يمانى- اسمعيل بن ابى بكر
- بعنوان شرف الدين مذكور شده است.
يمانى- طاوس بن كيسان
- ضمن شرح حال طاوسى ابو الفضل نگارش يافته است.
يمانى- عبد اللّه بن اسعد
- بعنوان يافعى نگارش داديم.
يمنى
منسوب به يمن و بعضى از معروفين بهمين عنوان را فوقا بعنوان يمانى تذكّر داديم.
يمين الدولة- سلطان محمود بن سبكتكين
- غزنوى، مؤسّس دولت غزنويّه (آل سبكتكين) كه چهارده تن از ايشان از سال سيصد و هشتاد و هفت تا پانصد و چهل و پنجم هجرت در خراسان و خوارزم و بعضى از بلاد ديگر (بشرحى كه در محل خود نگارش يافته) سلطنت رانده و شهر غزنه از بلاد افغانستان را پايتخت و مقرّ سلطنت اتّخاذ نمودهاند. سلطان محمود قريحه شعرى خوبى هم داشته و از او است:
آيينه خويش را بصيقل دادم
روشن كردم به پيش خود بنهادم
در آينه، عيب خويش چندان ديدم
كز عيب كسان دگر نيامد يادم
بعد از سلطنت سى و سه ساله بسال چهارصد و بيست و يكم هجرى قمرى در شصت و چهار سالگى در غزنه درگذشت و مقبرهاش در همانجا مزيّن و معروف است.
(ص 4228 ج 6 س)
يمينى- محمد بن عثمان
- از فضلاى شعراى قرن پنجم هجرى ميباشد كه بجهت انتساب به يمين الدولة سلطان محمود سبكتكين غزنوى (387- 421 ه ق- شفز- تكا) به يمينى تخلّص ميكرد و تأليفاتى بدو منسوب و از اشعار او است:
خيره گشت از خدّ او، ماه دو هفته بر فلك
طيره شد از قدّ او، سرو سهى در بوستان
* فضل، حمران بن جابر، طاوس بن كيسان و بعضى ديگر ميباشد و نسبت آن به يمن است بخلاف قياس والا مقتضاى قياس يمنى گفتن است. يمن با دو فتحه ناحيه بزرگى است در سمت جنوبى مكه و براى يمن و بلاد آن قضاياى بسيارى است كه در كتب مربوطه نگارش دادهاند.
نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 6 صفحه : 402