هيچ‌كدام را نداشته است. نيز حسنيه در محضر هرون و وزيرش يحيى بن خالد برمكى، با نظّام و امام شافعى و ابو يوسف قاضى در مسائل متفرقه بسيارى مناظره‌ها كرده و در همه آنها فايق آمد، نيز از راه تعريض بنظّام گفت اين چه معنى دارد كه شيعه‌مذهبان شراب مطبوخ و ساز و طنبور و نى نواختن و لواط و گوشت سگ‌بچه و خرگوش مستحاضه و شطرنج و ديگر اقسام قمار را حرام شمرده دبّاغى را مطهر پوست نجس العين ندانسته و در نماز اقتدا بفاسق نميكنند.

نظام گفتن ابراهيم بجهت آن بوده كه شغل او در بازار بصره در رشته كشيدن مهره و فروختن آن بود و يا خود بجهت حسن انتظام كلمات نثرى و نظمى او ميباشد. وفات نظام بسال دويست و بيست و يكم هجرت بنوشته قاموس الاعلام در سى و شش سالگى بود بنابراين، ولادت او در سال يكصد و هشتاد و پنجم بوده و با حضور او در مجلس هرون (متوفى بسال 193 ه ق- قصج) خصوصا طرف مناظره بودن در مسائل غامضه چنانچه از رياض العلما نقل شد منافات دارد و ظاهرا از خود صاحب رياض و يا از ناقل كلام او اشتباه شده و باز هم موكول به تتبّع ارباب رجوع ميدارد.

(خاتمه فهرست ابن النديم و ص 42 ت و 584 ج 1 س)

نظام‌[1]

نظام استرآبادى‌

نام اصليش نظام الدين، شهرتش نظام، از افاضل شعراى استرآباد و از جمله ارباب كمال و اهل سداد بود. قصائد بسيارى در حق اهل بيت عصمت ع سروده و در موضوعات ديگر كمتر شعر گفته است، منظومه‌اى بنام سليمان و بلقيس داشته و يك نسخه از ديوان او كه در حدود يك هزار و هفتصد بيت بوده‌

[1]- نظام- بكسر اول، عنوان مشهورى جمعى از ارباب كمال ميباشد كه غالبا مخفف وصف اصلى و يا نام اصلى ايشان نظام الدين بوده و بشرح حال بعض از ايشان كه بهمين عنوان مخففى (نظام) معروف هستند ميپردازيم و در شرح حال بعضى ديگر رجوع بعنوان نظام الدين نمايند. ترتيب محل و مكان و بلده و بعضى از اوصاف ديگرشان نيز كه غالبا جزء اين عنوان است مثل اعرج يا استرآبادى و مانند آنها منظور خواهد شد.