نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 6 صفحه : 154
نخشبى خيز با زمانه بساز
ورنه خود را نشانه ساختن است
عاقلان زمانه مىگويند
عاقلى با زمانه ساختن است
لاله يك داغ بدل دارد و عالم داند
من كه صد داغ بدل دارم و كس محرم نيست
از تأليفات او است:
1- سلك السلوك 2- طوطىنامه بزبان فارسى و آن حكاياتى است كه ملا شكر نامى براى زن تاجر صاعد نامى كه بمسافرت رفته بوده از زبان طوطى انشا كرده و تا مراجعت صاعد آن زنرا بدانها مشغول ميساخت و بعضى از روميها آنرا براى سلطان سليمان خان بتركى ترجمه نموده است 3- عشره مبشره 4- گلريز 5- لذة النساء كه گويا ترجمه بعضى از كتابهاى هندوان بوده و بطور بىادبانه نوشته شده است. وفات نخشبى بسال هفتصد و پنجاهم يا پنجاه و يكم هجرى قمرى واقع شد و بنابر دوّيمى كلمه مجذوب- 751 مادّه تاريخ وفات او است.
- كه نسبت او با نه واسطه بمالك بن نخع موصول و كنيهاش ابو عمار يا ابو عمران است از مشاهير قدماى علما و فقهاى تابعين كوفه ميباشد كه در تحصيل حديث رنجها كشيد و عايشه را ملاقات كرد، لكن حديثى از وى نقل ننمود، از كثرت جلالتى كه ميان اهل سنّت و جماعت دارد ابو حنيفه با درك ديدار وى مفاخرت ميكرد و در رجال شيخ او را از اصحاب حضرت امير المؤمنين ع و حضرت سجّاد ع شمرده و ظاهرش هم امامى بودن او ميباشد و در تنقيح المقال او را امامى ممدوح دانسته است. وفاتش در سال نود و پنجم يا ششم هجرت
[1]- نخعى- بر وزن فدوى، منسوب به قبيله نخع (بر وزن قمر) از قبائل يمن ميباشد كه از اولاد مالك بن نخع و يا حبيب بن عمرو موصوف به نخع هستند. در اصطلاح رجالى بفرموده وافى ايوب بن نوح است و همچنين از القاب ابراهيم بن يزيد، حفص بن غياث، خضر بن عمر و جمعى ديگر بوده و در اينجا شرح حال بعضى از معروفين بهمين نسبت را تذكر ميدهد.
نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 6 صفحه : 154