نجاشى‌[1]

نجاشى- احمد بن على‌

- بن احمد بن عباس بن محمد بن عبد اللّه بن ابراهيم بن محمد بن عبد اللّه نجاشى، يا عبد اللّه بن نجاشى اسدى كوفى، مكنّى به ابو الخير يا ابو الحسين يا ابو العباس، معروف به ابن الكوفى و نجاشى و شيخ نجاشى صاحب رجال مشهور، از اكابر و ثقات و معتمدين علماى اماميّه اواسط قرن پنجم هجرى ميباشد كه ضابط صدوق جليل القدر و عظيم الشأن، وثاقت و جلالت علمى او مسلّم يگانه و بيگانه و مصدّق مخالف و مؤالف و بالخصوص در فنّ رجال از فحول رجال، كتاب رجالى او معروف و از مهمترين كتب آن علم شريف و مرجع و محل استفاده علماى اماميّه است. بجهت تخصّص او در اين فنّ شريف و كثرت احاطه او در علم تاريخ و انساب و سير كه نسبت بحال ايشان اخبر و ابصر بوده و بمناسبت اينكه بسبب كوفى بودن خودش بصيرتى بسزا بحال محدّثين و روات اخبار كه اكثرشان از آن ديار بوده‌اند داشته در مقام جرح و تعديل ايشان قول‌

[1]- نجاشى- بنوشته مستطرفات بروجردى بكسر اول و تخفيف جيم و حرف آخر بوده و گاهى مشدد ميشود لكن اولى فصيح‌تر است ديگر تصريح نكرده بر اينكه حرف مشدد، جيم است يا حرف آخر و يا هردو.

در تنقيح المقال گويد: نجاشى بكسر اول و تخفيف جيم و حرف آخر نام ملك حبشه بوده و بفتح اول و تشديد جيم و تخفيف حرف آخر، كسى را گويند كه صيد و شكار را از مكمن خود ميرماند تا از پيش چشم صياد گذشته و صيدش نمايد و در هردو معنى حرف (ى) در آخر آن مخفف و جزو اسم بوده و براى نسبت نيست.

بنوشته اعيان الشيعة و بعضى ديگر نجاشى نام ملك حبشه نبوده بلكه لقب و عنوان ملوك حبشه است مثل كسرى نسبت بملوك فرس و مانند آن، اولش نيز بنابر مشهور مفتوح ميباشد ولى بعضى مكسورش خوانده و بفتحه ترجيحش مى‌نهند، حرف آخر آن نيز محل خلاف بوده، بعضى مخفف دانسته و برخى مشددش خوانند و بعضى هردو را تجويز كرده‌اند و اما جيم، مخفف بوده و تشديد آن غلط است.

بهرحال نجاشى در اصطلاح رجالى لقب احمد بن عباس صيرفى معروف بابن الطيالسى، احمد بن على بن احمد بن عباس صاحب رجال معروف و بعضى ديگر بوده و مشهورترين ايشان همين احمد بن على ميباشد و در صورت نبودن قرينه نيز راجع باو بوده و بشرح حال اجمالى وى ميپردازيم.