اما لقب اصم و اطروش كه بمعنى ناشنوا ميباشد بجهت آن بوده كه رافع بن هرثمه با تازيانه‌اش زده و يا در يكى از محاربات، جراحتى بسرش رسيده و اين تازيانه يا جراحت سبب ناشنوائى و ثقل سامعه وى شده و بهمين لقب مشتهر گرديده است. وفات ناصر بسال سيصد و دويم يا چهارم هجرت در آمل طبرستان در هفتاد و نه سالگى واقع شد و يا موافق جمعى از ارباب سير مقتول گرديد، قبرش هم در آنجا معروف است و قبّه مشهورى هم دارد و بسط زايد را موكول بكتب مربوطه ميدارد.

(كتب رجاليه و متفرقات ذريعة و ص 167 ت)

ناصرخسرو- علوى اصفهانى بلخى،

بن خسرو بن حارث بن على بن حسن بن محمد بن على بن موسى الرضا ع- و يا خود حارث مذكور پسر عيسى بن حسن بن محمد بن موسى بن محمد بن على بن موسى الرضا ع ميباشد. بهرحال نام اصليش ناصر، لقب وى هم مانند اسم پدرش خسرو، كنيه‌اش ابو معين و از مشاهير شعرا و عرفا بلكه فلاسفه و حكما و اعجوبه روزگار و از نوادر زمان و جامع علوم ظاهريّه و باطنيّه بود. در فقه و حديث و مراتب حكميّه و عرفانيّه و فلسفيّه يدى طولى داشت، در اشعارش به حجت تخلّص ميكرد، بجهت كثرت اقوال و كلمات حكيمانه كه داشته بلكه از اكابر حكما بوده به حكيم موصوفش نموده و حكيم ناصر ميگفتند بلكه گاهى به سيد الحكما ملقّب‌اش ميداشتند.

خلاصه ادوار زندگانى او بعد از تلفيق كلمات مدارك موجوده آنكه: ولادت او در سال سيصد و نود و چهارم هجرت واقع شد، در نه سالگى قرآن و احاديث بسيارى را حفظ كرد، پنج سال ديگر در تحصيل علم صرف و نحو و لغت و عروض و قافيه بسر برد، سه سال نيز در رمل و نجوم و هيئت پرداخت تا پس از هفده سالگى پانزده سال هم در تكميل فقه و تفسير و اخبار و ناسخ و منسوخ و وجوه قرائات مختلفه صرف اوقات نمود، قريب بهفتصد تفسير مطالعه كرد، بسيارى از كتب فقهى و اخبارى متداوله و جامع كبير و سير كبير محمد بن حسن شيبانى حنفى را خواند، همچنين كتاب شامل نام حضرت‌