نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 5 صفحه : 47
و مذمومين ايشان را مينگارند اصلا تعرّضى بشرح حال معروف كرخى نشده و مدحا يا قدحا تصريحا يا تلويحا نامى از او مذكور نداشتهاند اينك سمت دربانى او نسبت بحضرت رضا ع بلكه از اصحاب آن حضرت بودن او محلّ ترديد و نظر بوده و بسيار مستبعد مينمايد.
علّامه مجلسى هم در كتاب عين الحيات خود بهمين جهت و چند دليل ديگر سمت دربانى او را نسبت بحضرت رضا ع شديدا انكار كرده است و تحقيق زايد و صحّت و سقم ملاقات وى با حضرت صادق ع و بعضى مزاياى احوال معروف، موكول بروضات الجنّات و تنقيح المقال و ديگر كتب معتمده مربوطه است و بالاجمال مسلم امامى مذهب عابد عارف بودن وى در نظر اين نگارنده دور از صحت نميباشد. وفات معروف در دوّيم يا هشتم محرّم سال دويست تمام يا دويست و دويم يا ششم هجرى در بغداد واقع شد و بنابر اوّل، هريك از سه جمله زبده آفاق- 200 و زبده اصفيا- 200 و مصباح جهان- 200 و بنابر دويّمى كلمه رب- 202 و جمله: قطب اكمل- 202 و بنابر سيّمى جمله: قطب الدين- 206 مادّه تاريخ او ميباشند. در مرض موت باو گفتند وصيّتى بكن گفت: وقتى كه مشرف بموت شدم پيراهن مرا صدقه بدهيد كه چنانچه بدنيا عريان آمدهام عريان رفته باشم.
(ص 224 هب و 755 ت و 224 ج 2 كا و 61 ج 1 لر و 199 ج 13 تاريخ بغداد و غيره)
- اعرجى حسينى موسوى كركى عاملى، از اكابر علماى اماميّه قرن دهم هجرت و از اساتيد
[1]- كركى- منسوب است به كرك و آن بنوشته مراصد بر وزن عرش ديهى است در دامنه كوه لبنان و بر وزن قمر قلعه مستحكمى است از نواحى بلقا در طرف شام و در جايى ديگر ديدم*
نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 5 صفحه : 47