(ص 3109 ج 4 س و 249 سفينة)

مروج الدين-

شاه عالم ابو المظفّر بعنوان آفتاب نگارش يافته است.

مروج المذهب-

على بن عبد العالى بعنوان محقق كركى مذكور شد.

مرورودى‌[1]

مرورودى- احمد بن عامر بن بشر بن حامد

- مرورودى فقيه شافعى، مكنّى به ابو حامد، از مشاهير علماى شافعيّه بوده و از ابراهيم بن احمد مروزى ذيل الترجمة تفقّه نمود، مانند استادش بر امثال خود تقدّم يافت، ببصره رفته و بناى تدريس گذاشت، مرجع استفاده فقهاى آنجا گشته و ميگفته است كه نبايد انسان را بجهت شرافت پدر تحسين و يا بسبب خساست وى تقبيح نمايند چنانچه طول قامت و قبح صورت منشأ مدح و قدح نميباشند. از تأليفات او است: الجامع الكبير و شرح مختصر مزنى.

[1]- مرورودى- منسوب است به مرورود (بر وزن اندرون و يا بسكون ثالث) و آن شهرى است از بلاد خراسان در ساحل رودخانه بزرگ بمسافت پنج‌روزه راه، يا بمقياس ديگر چهل فرسخى مرو شاهجان كه آن نيز از بلاد خراسان بلكه اشهر و قصبه و كرسى آنها و از اولى بزرگتر، به ام خراسان موصوف، در هفتاد فرسخى نيشابور، به دو نهر بزرگ رزيق و شاهجان نام مشتمل، اكثر اراضى خراسان از آن دو نهر مشروب و جمعى از ائمه فقه و حديث از آنجا برخاسته‌اند. مادر احمد بن حنبل نيز در همين شهر باحمد آبستن شد و در بغداد وضع حمل نمود.

در مقام نسبت بهمين مرو شاهجان، برخلاف قياس معمولى، حرف زاى هوز بكلمه مرو افزوده و مروزى گويند مثل رازى و اصطخرزى گفتن در نسبت به رى و اصطخر و نظائر آنها بخلاف شهر مرورود كه در نسبت بآن چنانچه مذكور شد مرورودى گويند. بنوشته بعضى گاهى در آن نيز مروزى گفته و بواسطه قرائن امتياز دهند.

ناگفته نماند در مراصد گويد كه مروذ بفتح اول و تشديد ثانى مرخم مرورود است و بنابراين در نسبت به مرورود هم مروزى گفتن صحيح بلكه قريب بقياس ميباشد كه حرف نسبت بهمان كلمه مروذ كه مرخم مرورود است آورده‌اند و ذال آخرش متدرجا به زاى هوز تبديل يافته است.

(صد و تنقيح المقال و غيره)