بوييده و پرسيدم كه سيد من و مولاى من اين گل از كجا است فرمود از خرابات است پس از نظرم غايب شد انتهى- چه شود ز راه لطف اگر نظرى بسوى گدا كنى.

نگارنده گويد نظير اين قضيه را بشيخ محمد سبط پسر صاحب معالم نيز كه از تلامذه ميرزا محمد رجالى بوده منسوب دارند و وقوع هردو ممكن است. اما خرابات عبارت از جزائر مغرب از بحر محيط بوده و جزيره خضرا نيز كه در بحار الانوار و قاموس اللّغة مذكور است يكى از آنها است و سمعانى نيز آن را ذكر كرده و جمعى از علما و محدّثين را بدان منسوب دارد.

از تأليفات ميرزا محمد است:

1- آيات الاحكام و يك نسخه خطى آن بشماره 2053 در كتابخانه مدرسه سپهسالار جديد تهران موجود است 2- تلخيص الاقوال فى معرفة الرجال 3- توضيح المقال، چنانچه اشاره شد تلخيص نام كتاب رجال وسيط و توضيح هم نام كتاب رجال صغير او است و يك نسخه از همين رجال صغير در خزانه رضويه موجود است 4- حاشيه تهذيب الاحكام شيخ طوسى 5- منهج المقال كه نام رجال كبير او است و در تهران چاپ شده و بهمين عنوان رجال كبير مشهور است و غير اينها. اما سيادت ميرزا محمد، چنانچه مجلسى با سيّد سند تعبير كرده و محدّث نيشابورى هم با علوى موصوفش داشته و صاحب ذريعة نيز بعبارت سيد ميرزا محمد حسينى تعبير نموده است در مقابل اين‌همه كتب رجال و تراجم تفريشى و امل الامل و روضات و منتهى المقال و غير آنها كه بيشتر معاصر و يا قريب العصر خود وى هستند و اصلا تصريحا يا تلويحا متعرّض اين موضوع نشده‌اند بسيار مشكل بوده و تحقيق موضوع اگر لازم باشد موكول بكتب رجاليّه است. در روضات الجنّات گويد گويا سيد گفتن بجهت انتساب مادرى او بحضرات ائمّه طاهرين ع است يعنى از طرف مادر سيد بوده است نه پدر و در تنقيح المقال نيز پس از آنكه سيادت او را بسيادت مادرى تأويل كرده در تاييد آن گفته است كه ميرزا محمد بميرزا مشهور است و كلمه ميرزا هم مخفف اميرزاده است و اميرزاده كسى را گويند كه فقط مادرش علوى‌نسب باشد نه مادرش انتهى. اين تحقيق مختص تنقيح المقال ميباشد و بسيار غريب و عجيب است بارى ميرزا محمد در سيزدهم ذى القعده سال هزار