نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 3 صفحه : 330
شيخ الفقهاء
گاهى شيخ محمد حسن بن شيخ باقر را بدين وصف موصوف دارند كه بعنوان صاحب جواهر خواهد آمد.
شيخ القراء على بن محمد
- بعنوان سخاوى مذكور داشتيم.
شيخ كبير محمد بن خفيف
- شيرازى، شافعى، مكنّى بابو عبد اللّه، معروف بشيخ كبير، ملقّب بخفيف، از اكابر عرفاى نامى ميباشد كه قطب و شيخ المشايخ وقت و مرجع و مقتداى تمامى اهل طريقت بود، در اصول طريقت مشرب مخصوصى داشت و سر سلسله فرقه خفيفيّه از فرق صوفيّه است. با جنيد بغدادى و حسين بن منصور حلّاج و جمعى ديگر از اكابر عرفاى وقت ملاقات نموده و بسيارى از مشايخ هم درك فيض صحبتش را كردهاند. علاوه بر فنون طريقت و تصوّف در علم ظاهرى نيز مقامى عالى داشته و مصنّفاتى دارد و اين شعر نيز از او است:
هركسى را كار خويش و هركسى را يار خويش
صيرفى بهتر شناسد قيمت دينار خويش
بنابر آنچه در نام وى و پدرش مذكور داشتيم، خفيف نام يا لقب پدرش بوده و خفيف گفتن خود او هم بمناسبت اسم و لقب پدر ميباشد، يا بنوشته بعضى، خفيف گفتن او بجهت سبكبار و سبك حساب و سبكروح و سبكغذا بودن او بوده است كه هرروز وقت افطار، هفت دانه مويز ميخورد و بس (و العهدة عليه). وفات او، بنوشته بعضى، بسال سيصد و هفتاد و يك هجرت در صد و ده يا هيجده سالگى، يا در سيصد و نود و يك هجرت در صد و بيست و چهار سالگى بوده لكن بملاحظه ملاقات با جنيد و حلّاج و بعضى قرائن ديگر اقرب بصحّت، يكى از دو قول ديگر است كه وفات او بسال سيصد و سى و يكم يا دويم هجرت در نود و پنج سالگى واقع گرديده است. بهرحال وفات او در شيراز و قبر او نيز در محلّه درب شاهزاده از آن شهر نزديك ميدان نقّارهخانه بوده و بقعه كوچكى دارد.
بنابراين دو قول، جمله: قطب حق ولى اللّه- 331 و جمله: بحر الكمال- 332 مادّه تاريخ وى ميباشد: (تذكرة الاوليا و ص 3 ج 2 خه و 460 عم و 68 ض)
نام کتاب : ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب نویسنده : مدرس تبریزی، محمدعلی جلد : 3 صفحه : 330