يکي از مسائل و پرسش‌هاي مهم جامعه‌شناسي، مسئله‌ي ترابط فرد و جامعه است و اين که آيا جامعه در تکوين و شخصيت فرد موثر است؟ آيا تاثير حداکثري است، به گونه‌اي که فرد هيچ گونه استقلال و اراده‌ي از خود ندارد، يا اين که تاثير حداقلي است و اراده‌اي براي انسان باقي مي‌ماند؟ و آيا فرد مي‌تواند درتحول جامعه تاثير گذار باشد؟ اين پرسش معرکه‌ي آراي جامعه شناسان و روان شناسان است.

قرآن کريم و سنت اهل بيت (ع) براي محيط و جامعه نقش تعيين کننده‌اي قائل است و تاثيرگذاري محيط- اعم از محيط درون رحم، محيط خانواده، محيط مدرسه و دانشگاه، محيط جغرافيايي، محيط‌هاي انساني و اجتماعي- را بر فرد مي‌پذيرد؛ ولي منکر تاثير گذاري وراثت و فطرت دروني و غريزه‌ي حيواني نيست. به همين دليل، بر تاثيرگذاري فرد بر جامعه نيز تاکيد مي‌ورزد.

با توجه به توضيح فوق، آيات مربوط به اين بحث، به دو دسته تقسيم مي‌شوند:

1. آيات مربوط به تاثيرگذاري جامعه بر فرد