هر كس مواظبت نكند زبانش در دروغگويى از اختيارش بيرون مى‌رود و ندانسته دروغ مى‌گويد. از خوّات تيمى روايت شده كه گويد: خواهر ربيع بن خيثم عائده نزد پسركم آمد و خود را بر روى او انداخت و گفت: پسركم حالت چطور است؟ پس ربيع نشست و گفت: خواهرم آيا او را شير داده‌اى؟ گفت: نه. ربيع گفت: چه مى‌شد اگر مى‌گفتى پسر برادرم و راست مى‌گفتى.

از جمله عادتهاست كه انسان بگويد: خدا مى‌داند، در جايى كه خود نمى‌داند. عيسى (ع) گويد: «از بزرگترين گناهان در پيشگاه خداست كه بنده بگويد: خدا مى‌داند در حالى كه خود نمى‌داند. و بسا كه در نقل كردن خواب دروغ بگويد كه گناهش بزرگ است، زيرا رسول خدا (ص) فرمود: «از بزرگترين دروغهاست كه شخصى به كسى غير از پدرش نسبت داده شود يا آنچه در خواب نديده ادعا كند كه ديده است- يا سخنى را كه من نگفته‌ام به من نسبت دهد.»«221»

پيامبر (ص) فرمود: «هر كه در نقل خواب خود دروغ بگويد روز قيامت مجبور مى‌شود كه ميان دو دانه جو گره بزند.»«222»

آفت پانزدهم غيبت است‌

بحث درباره غيبت طولانى است و ما اوّل شواهد دينى را كه در نكوهش غيبت وارد شده بيان مى‌كنيم، خداى متعال در قرآن بر نكوهش غيبت تصريح فرموده و غيبت كننده را به كسى تشبيه كرده كه گوشت برادر دينى خود را در حالى كه مرده باشد بخورد و فرموده است وَ لا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضاً أَ يُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتاً فَكَرِهْتُمُوهُ.«223»