خويشاوندان دو صدقه است.»«373»

وقتى كه ابو طلحه خواست باغى را به صدقه بدهد، در مقام عمل از اين سخن خدا در شگفت شد كه مى‌فرمايد: لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ عرض كرد يا رسول الله! آن را در راه خدا و تنگدستان و بيچارگان داده‌ام، فرمود: «اجر تو مقرّر است ولى آن را بين خويشاوندانت تقسيم كن.»«374»

و آن حضرت فرمود: «بالاترين صدقه، بر خويشاوندى است كه دشمنى خود را آشكار مى‌كند.» اين سخن پيامبر (ص) هم معناى اين بيان حضرت است كه فرمود:

«بالاترين فضايل آن است كه با كسى كه از تو قطع رحم كرده، صله رحم كنى و به كسى كه تو را محروم داشته، عطا كنى و از كسى كه به تو ستم روا داشته، بگذرى.»«375»

نقل كرده‌اند كه عمر به كارگزارانش نوشت به خويشاوندان دستور دهيد كه با هم ديد و بازديد كنند اما همسايه نشوند، و البته اين سخن را بدان سبب گفته است كه همسايگى باعث مزاحمت بر سر حقوق مى‌شود و چه بسا موجب تنهايى و قطع رحم مى‌گردد.«376»

مى‌گويم: بعضى از دانشمندان اين نامه را به امير المؤمنين (ع) نسبت داده‌اند كه آن حضرت به ابو موسى اشعرى نوشت.

غزالى گويد: توضيح اين كه وقتى خانه‌هاى خويشاوندان از يكديگر دور باشد محبت بيشتر به هم مى‌كنند و هر گاه نزديك باشند حسد و كينه نسبت به هم مى‌ورزند.

مى‌گويم: اين حالت در بيشتر مردم عصر ما ديده مى‌شود، در حالى كه شنيدن كى‌