نام کتاب : راه روشن (ترجمه المحجة البيضاء) نویسنده : الفيض الكاشاني جلد : 3 صفحه : 124
دوشيزهاى ازدواج كن كه به نيكى و حسن خلق منسوب باشد و بدان كه زنان، آن چنانند كه اين شاعر گفته است:
بدان كه زنان به گونههاى مختلف آفريده شدهاند: بعضى از زنان،
غنيمت و برخى موجب خسارت و زيانند. بعضى چون هلال ماهند. وقتى كه براى
همسرشان تجلى مىكنند و بعضى نيز ظلمت و تاريكى محضند، هر كس به زن خوبى
دست يابد، سعادتمند است و هر كس از آن محروم باشد نمىتواند انتقام بگيرد.
آنان سه نوعاند: زنى كه اولاد آور و مهربان است، همسرش را در برابر
مشكلات روزگار و در امور دنيا و آخرتش يارى مىكند، نه آن كه زمانه را در
برابر شوهرش يارى كند زنى كه نه اولاد آور است و نه جمال و اخلاق دارد و نه
شوهرش را در كار خير يارى مىكند و زنى كه اهل سر و صدا و پر رفت و آمد و
عيبجوست، زياد را اندك مىشمرد و اندك را نمىپذيرد.»«15»
از ابو عبد الله- امام صادق- (ع) نقل شده كه فرمود: «رسول خدا (ص) فرمود:
زنان چهار دستهاند: جامع مجمع، ربيع مربع، خرقاء مقمع و غلّ قمل.»«16»
در تفسير اين حديث گفتهاند: جامع مجمع يعنى پر خير، عفيف و شوهر
دار ربيع و مربع زنى كه يك بچه در بغل و يكى هم در شكم دارد خرقاء مقمع- و
به روايتى كرب مقمع يعنى زنى كه با شوهرش بدخويى كند و غلّ قمل، يعنى زنى
كه نزد شوهرش مانند پاى بندى از پوست است كه شپش در آن افتاده و آن را
خورده باشد و نتواند هيچ چيز را از خود بر حذر دارد كه اين جمله ضرب المثلى
است عربى.«17»
از ابو حمزه نقل كردهاند كه مىگويد: از جابر بن عبد الله شنيدم كه مىگفت: خدمت
[15] کافي، ج 5، ص 323. در بعضي نسخههاي کتاب
کافي و همين کتاب محجة البيضاء به جاي «ولاّجه» در متن حديث، «ولاّحه» با
حاي بدون نقطه آمده است يعني زني که شوهرش را وادار به کارهاي طاقتفرسا و
غير قابل تحمل ميکند. (مصحّح کتاب مينويسد:) اين عبارت درستتر است.