نام کتاب : تبيين براهين اثبات خدا نویسنده : جوادی آملی، عبدالله جلد : 1 صفحه : 124
و پس از حاکميت تفکر حس گرايانه ، براي دفاع از دين به عنوان يک واقعيت انساني يا اجتماعي ، در آن قرار مي گيرند .
ارزش فلسفي معرفت حسي در ارايه قضاياي ديني و حقايق متافيزيکي ،
بلکه در کشف حقايق طبيعي ، چيزي جز سفسطه و شکاکيت نيست و متکلماني که از
اين آبشخور تغذيه مي کنند ، در دفاع از گرايش هاي ديني بيش از اين مقدار که
احساسي دروني است ، سخني ندارند . اين ديدگاه با گسستن تلازم و ربط وجودي
ايمان و علم ، مؤمنان متحجّر و جاهلان متنسکي تربيت مي کند که چاره اي جز
گريز از آنان نيست ، زيرا اين مؤمنان در صورتي که بر ايمان خود راسخ باشند ،
همان کساني خواهند بود که يا به تعطيل عقل از ادراک معارف عميق و عالي
ديني فتوا مي دهند يا آن ها را با توجيه مادي و طبيعي مي پذيرند و منتشر مي
کنند و فرزانگان فرهيخته را طعن و طرد مي نمايند .
وقتي که عقل از موضع داوري نسبت به مبدأ و معاد بازمانده و گزاره
هاي متافيزيکي مهمل و بي معنا خوانده شوند ، علم نمي تواند بر صلاح دين و
فساد آن داوري کرده و ايمان صالح و سالم را از ايمان فاسد و تباه جدا سازد ؛
در اين حال فرقي بين ايمان به طاغوت و ايمان به خداوند باقي نمي ماند . در
نتيجه ايمان بي فروغ و کور در انتخاب بين الهه ها و خداوندگاران متفرق ،
سرگردان و حيران باقي مي ماند و اين جدي ترين آسيبي است که ايمان ، با از
دست دادن پايگاه و سنگر عقلي خود مي بيند .
اوّل العلم معرفة الجبار
اگر علم به معرفت خداوند جبار راه يافت ؛ « أوّل العلم معرفة الجبار »[1]، مي تواند