( كلمة حق يراد بها الباطل ) [1]

به اين معنا كه اگر منظور آن است كه حاكميت , بالاصاله از آن خداوند است , در آن ترديدى نيست . ولى اگر منظور اين است كه كسى نمى تواند حاكم باشد سخنى باطل است . زيرا لازمه اين سخن هرج و مرج است , و اصل حكم گر چه مخصوص خداوند است , ليك سرپرستى از آن بندگان صالحى است كه خداوند بلاواسطه يا مع الواسطه تعيين فرموده است .

و نيز فرمود :

( و انه لابد للناس من امير بر او فاجر ) [2]

مردم بناچار بايد امير و سرپرستى داشته باشند . خواه آن امير عادل و نيكوكار باشد و يا فاجر و بدكار .

اصل اولى در ولايت افراد

بعد از اثبات نياز جوامع بشرى به والى و حاكم , اين بحث مطرح مى شود كه در ميان انسان ها هيچكس حق ولايت و سرپرستى نسبت به ديگر افراد را دارا نمى باشد .

زيرا انسان از كسى اطاعت مى كند كه فيض هستى خود را از او دريافت كرده باشد , و چون افراد عادى نه به انسان هستى بخشيده , و نه در بقاء و دوام هستى او مؤثرند , بنابر اين رأى هيچ كس