حصر عقلى سه ضلعى فوق , همان گونه كه در كتب عقلى تبيين شده است , بازگشت به دو منفصله حقيقيه مى كند , زيرا در حصر عقلى , شى ء بايد دائر بين وجود و عدم , يعنى دائر بين نقيضين باشد , و چون هر شيئى بيش از يك نقيض ندارد , لذا منفصله اى كه بيان حصر عقلى نمايد , بيش از دو ضلع نمى تواند داشته باشد .

علت حصر در منفصله حقيقيه اين است كه , در آن مقدم و تالى نقيض يكديگرند , و چون ارتفاع و اجتماع نقيضين محال است , صدق مقدم و تالى , و كذب هر دو نيز محال است .

تحليل آن چه كه در سوره مباركه سبأ به صورت دو منفصله حقيقيه آمده است اين است كه :

غير خدا اگر مالك باشد , مالكيتش يا بالاستقلال است و يا نه , و اگر بالاستقلال نشد , يا بالاشتراك است و يا نه .

صورت اخير كه مالكيت نه به استقلال و نه به اشتراك است , در حقيقت مالكيت نيست , بلكه نوعى سلطه و نفوذ در ملك است كه از آن به دستيارى و معاونت ياد مى شود .

اين سه قسم در سوره سبأ , آيه 22 , به اين صورت بيان شده است :

( قل ادعوا الذين زعمتم من دون الله ) .

آنچه را كه غير از خدا مورد پندار شما است , و بدان اعتماد