كلم طيب , يعنى اعتقاد و معرفت , به سوى خدا صعود مى كند و عمل صالح , اين كلم طيب را به عنوان دستيار مدد مى كند تا بالا برود .

گرچه عمل هم بالا مى رود و لذا مقبول حق است ولى راهنماى اين سير صعودى عمل , همانا معرفت است . كلم طيب همان علم پاك و اعتقاد صحيح و معرفت تامه است . معرفت , به سمت حق صعود مى كند و عمل صالح در اين صعود معرفت را مساعدت مى كند .

پس چنين نيست كه معرفت و عمل صالح همتاى هم باشند . معرفت , چون به قلب وابسته است , و عمل , به اعضاء و جوارح تكيه مى كند و اعضاء و جوارح فرع است و قلب , اصل , پس عمل , گرچه صالح باشد فرع است و معرفت و عقائد تامه اصل . بر اساس اين مقدمه , اساس كار به معرفت بر مى گردد , و هر اندازه معرفت بيشتر شد , عمل صالح هم كاملتر مى شود .

علم طريقى , اساس كرامت

وقتى اين اصول و مقدمات سه گانه به اينجا منتهى شد كه اساس كمالات نفسانى , معرفت است , آنگاه بايد جستجو نمود كه منظور كدام معرفت است كه اساس تقوا و در نتيجه اساس كرامت است ؟ آيا همين علم حصولى و همين تصور و تصديق است كه زمينه تقوا و وسيله پيدايش كرامت است ؟ يا يك نوع علم است كه اخلاص را هم به دنبال دارد و در نتيجه تقوا و كرامت را هم در پى خواهد داشت ؟ توضيح اين مطلب اصل چهارم را تشكيل مى دهد .