در پيدايش تمدن عظيم اسلامى

( ( آنكه تاريخ خوانده است و بر احوال امم گذشته آگاه گرديده داند كه تا زمان پيدايش يونان هيچ قومى بدان پايه از علم نرسيدند و آن تمدن نيافتند و آنها كه پيش از يونان بودند همه در علم و تمدن پست تر از آنان بودند و اندكى پيش از اسكندر علما و حكما در يونان بسيار شدند چون سقراط و افلاطون و اسكندر كه عالم را بگرفت علم و زبان يونانى را در جهان منتشر كرد و مردم را از آن بهره مند ساخت تا هزار سال زبان يونانى زبان علمى جهان بود و دانشمندان بدان زبان علم مى آموختند و كتاب مى نوشتند هر چند خود يونانى نبودند حتى پيروان حضرت مسيح عليه السلام تاريخ آن حضرت را كه انجيل نام دارد به زبان يونانى نوشتند , و لفظ انجيل هم كلمه يونانى است بمعنى مژده با آنكه هم خود آنها و هم حضرت عيسى ( ع ) زبانشان عبرى بود

هزار سال پس از اسكندر حضرت خاتم انبياء محمد بن عبدالله ( ص ) ظهور كرد و قرآن را به عربى آورد و اوضاع جهان دگرگون شد , زبان عربى جاى زبان يونانى را گرفت و از آن درگذشت و مسلمانان علوم يونانى را گرفتند و چندين برابر بر آن افزودند و اين مقام كه زبان عربى در جهان يافت و علومى كه به اين زبان نوشته شد هيچ زبانى قبل از آن اين مقام نيافت

در تواريخ آمده است كه كتابخانه اسكندريه در مصر بزرگترين كتابخانه دنياى قديم بود محتوى بر علوم يونانى و بيست و پنجهزار جلد كتاب داشت اما به عهد اسلام كتابخانه مسلمانان بر يك ميليون شامل بود

جرجى زيدان در تاريخ تمدن اسلام و تاريخ آداب اللغه گويد :

دو خليفه فاطمى مصر عزيز بالله ( 365 386 ) و حاكم بامرالله ( 386 411 ) در مصر كتابخانه ها انشاء كردند مشتمل بر نزديك يك ميليون كتاب يعنى چهل برابر كتابخانه يونانيان در اسكندريه

و نيز گويد : كتابخانه هاى بزرگ در مصر و عراق و اندلس و غير آن بسيار بود هر يك مشتمل بر صدها هزار جلد و ابواب آن براى طالبان علم و مطالعه كنندگان باز بود پس آثار دانش عربى چهل برابر بيش از يونان بود