درس 73 : تحصيل خط زوال از دائره هنديه

نگارنده رساله اى بنام سى فصل در تعيين خط زوال , و خط مشرق و مغرب اعتدال , و تحصيل سمت قبله آفاق از طريق دائره هنديه تصنيف كرده است كه چند كرت بچاپ رسيده است , از آنجمله با ده رساله ديگر راقم بفارسى در موضوعات گوناگون از توحيد و امامت و معرفت نفس و چند مطلب رياض در مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى به اسم( يازده رساله فارسى) بحليت طبع متحلى شده است . و باز رساله ا ى ديگر در ظل تصنيف كرده است كه نيز يكى از رسائل يازده گانه ياد شده است . اكنون بفضل حق سبحانه وقت آن فرا رسيده است كه هر يك از دو رساله ياد شده بترتيب در اين دروس عنوان شود تا مسائل هر يك بخوبى دانسته شود , و با بكار بستن دستور آن يافتن خط زوال و سمت قبله بلاد و مطالب مفيد ديگر در هر جا براى ما آسان بود . و هرگاه در اثناى مسائل هر يك از دو رساله نام برده نياز بتوضيح و تبيين پيش آمده است آنچنان كه شايسته بحث و در خور نقل است بتدوين و تحرير آن مى پردازيم . و نيز طايفه اى از يادداشت ها كه در پيرامون اين مسائل داريم با روى آوردن مطالب مناسب بدانها تقديم مى داريم . پس گوييم :

سخن در بيان خط زوال , و مشرق و مغرب اعتدال , و تحصيل سمت قبله آفاق از طريق دائره هنديه است .

تعريف , هر يك از دو خط زوال و اعتدال در دو درس بيست و يكم و بيست و دوم گفته آمد . دائره هنديه در السنه علماى دين دائر , و در كتب و رسائل هيوى و