درس 19 : افق ترسى

هر گاه شخصى بر نقطه اى در سطح ارض , بصرش را مركز قرار دهد و شعاع متوهم خارج از بصر مماس به سطح كره ارض و منتهى به فلك اعظم گردد , سپس همين سان بر گرد زمين يكدوره را تمام كند كه فاصل ميان ظاهر و خفى از زمين و آسمان يعنى به حقيقت فاصل بين مايرى و ما لايرى گردد , افق ترسى مرتسم مى شود .

وجه تسميه آن به ترسى اين است كه ترس به معنى سپر است , و چون زمين كروى است لاجرم قسمتى از حدى به ارض كه شخص ناظر بر وسط آن ايستاده است با آن دائره مفروض گرداگرد حدبه , به شكل سپر متصور مى گردد .

از تعريف دوائر ثلاث آفاق دانسته شد كه ترسى مطلقا بين مايرى و ملايرى فاصل است به خلاف حقيقى و حسى .

افق ترسى را افق رؤيت نيز گويند و حسى نيز بر آن اطلاق شده است و لكن اشهر اسماى هر يك همان حقيقى و حسى و ترسى است كه گفته آمد .

افق ترسى به حسب تفاوت قامت ناظر در طول و قصر و به حسب ارتفاع و انخفاض محلى كه منظر وى باشد , اختلاف مى يابد كه شايد گاهى محيط وى منطبق بر محيط افق حقيقى گردد , و گاهى دائره صغيره اى يعنى مقنطره اى بود كه در زير آن يا در زير آن قرار گيرد . در صورت انطباق , فاصل ظاهر و خفى به دو نيم برابر بود . و اگر در زير آن افتد , برخى از آنچه كه به افق حقيقى لايرى بود مرئى شود . و اگر در زبر آن افتد بالعكس . خلاصه فاصل بين مايرى و مالايرى ,